In de kerk wordt op dankdag gedankt voor gewas en arbeid. De mens is afhankelijk van de groei. En die groei maakt God mogelijk. Mensen van nu ervaren dat anders. Wetenschap, techniek en vrije wereldhandel zorgen ervoor dat onze winkelschappen goed gevuld zijn. Mensen geloven in maakbaarheid en ervaren zich onafhankelijk.
Tegelijkertijd wordt steeds duidelijker hoe kwetsbaar we in werkelijkheid zijn. Verlies aan vruchtbare grond, oorlog in de wereld of een tekort aan schoon water, schaarste en peperdure boodschappen: ze kunnen ons herinneren dat we in werkelijkheid afhankelijk zijn. Hoe we afhankelijk zijn van elkaar, van planten, dieren, micro-organismen, bodem, water, lucht en uiteindelijk van God die leven geeft.
In die complexe situatie vieren we dankdag. We delen onze zorgen, nemen onze verantwoordelijkheid en we danken.
Liturgiesuggesties
Stichting Kerken en Landbouw Fryslân biedt jaarlijks materialen om invulling te geven aan dankdag. Dit jaar is gekozen voor twee lezingen.
De eerste lezing komt uit Jeremia 32, waar de profeet Jeremia onder extreme omstandigheden een akker koopt. Je kunt het vergelijken met die uitspraak van Luther: “Als ik wist dat morgen de wereld zou vergaan, dan zou ik vandaag nog een appelboompje planten” Jeremia koopt een akker als teken van hoop en vertrouwen.
De tweede lezing is uit Romeinen 8 waar Paulus spreekt over het zuchten van de schepping. En dat is voor ons nu heel herkenbaar, de schepping zucht. En net als in het verhaal van Jeremia kijkt zij reikhalzend uit naar een harmonieuze toestand. Paulus hoopt en bidt.
Korte teksten en gebeden
Dankdag-belijdenis
Hoe kunnen wij danken voor eten, waarin we Gods liefde niet proeven, ruiken, zien, horen en aanraken? Voor eten, waar we geen interesse in hebben en niks over weten? Hoe kunnen we God danken voor eten dat ons, en de grond, dieren en planten, ziek maakt en pijn doet? Hoe kunnen we God danken, als we eten alsof we niet verbonden zijn met alles wat leeft? Als we die verbondenheid zelfs afwijzen, terwijl God zelf ons voorgaat door met Zijn Geest in alles wat leeft met ons verbonden te zijn? Hoe kunnen we God danken als we neerkijken op de mensen die werken op het land en hen onrecht aandoen? Hoe kunnen we God danken zonder nederig te zijn, verantwoordelijkheid te nemen en uitbundig te vieren hoe we God ontmoeten in alles wat op tafel staat? Met het uitspreken van deze belijdenis, proberen wij te beseffen waar we eigenlijk voor danken.
- Wij belijden dat we in ons eten, Uw liefde mogen proeven, ruiken, zien, horen en aanraken.
- Wij belijden dat we niet kunnen leven en niet tot bloei kunnen komen, zonder dit eten.
- We belijden dat we in onze gezondheid en welzijn, afhankelijk zijn van de gezondheid en het welzijn van de dieren en planten die wij eten.
- We belijden dat we onze medeschepselen, mensen, dieren en planten, niet altijd dienen zoals God het heeft bedoeld.
- We belijden dat we verbonden zijn met de grond, de planten, de dieren en met elkaar.
- We belijden dat dit alles ons uitnodigt om nederig te zijn, verantwoordelijkheid te nemen en om het leven uitbundig te vieren.
(Vrij vertaald uit Food and Faith, Norman Wirzba)
De aarde is boordevol hemel
De aarde is boordevol hemel
en elke struik, hoe gewoon ook
staat in lichterlaaie van God.
Enkel hij die het ziet,
doet zijn schoenen uit.
De rest zit er omheen
en plukt bramen.
(Elizabeth Barret Browning Uit: aarde mijn aarde)
God van de schepping,
Wij danken U, Schepper van hemel en aarde.
Wij danken dat U ons mensen schiep uit aarde. De aarde die ons voedt.
Wij danken U voor het leven dat U geeft, elke dag opnieuw.
Leven dat mag bloeien, tot Uw eer.
Wij danken U dat U ons aan elkaar hebt gegeven: zon, maan, sterren, aarde, water, land, planten, vogels, vissen, dieren en mensen. In afhankelijkheid van elkaar en van U.
Wij danken U dat wij Uw aarde mogen bewerken en bewaren.
Leer ons dit te doen vanuit Uw liefde en vanuit ontzag voor het wonder van het leven en in het licht van de Eeuwigheid.
(Lydia van Maurik)
De goede vruchten van het land
De goede vruchten van het land
bepalen ons bij het wonder
van het kleine begin,
zaad in de aarde gezaaid
onzichtbaar op de winterdag
maar groeiend
zoveel opgebracht
in zegenrijke oogst.
Niet enkel mensenhanden
brachten dit bijeen
het wonder van wat leven doet
kent God alleen.
(Jeanette van Osselen. Uit: scheppingvieren.nl)
Liederen
- God die leven hebt gegeven
- Zolang er mensen zijn op aarde, Huub Oosterhuis
- Tienduizend redenen (Opwekking 733)
Liedjes voor kinderen
Om te luisteren
- Wanneer uw regen valt (Schrijvers voor gerechtigheid)
- Your labour is not invain (Porters Gate, Worksongs)