De generale synode heeft besloten dat er een regeling komt die inhoudt dat predikanten en kerkelijk werkers, verbonden aan een gemeente, alsmede vrijwilligers/ambtsdragers die met kwetsbare mensen werken of leidinggevende taken hebben, verplicht een verklaring omtrent gedrag (VOG) overleggen op het daarvoor meest aangewezen moment.
Daarnaast worden gemeenten verplicht tot aanstelling van gekwalificeerde vertrouwenspersonen per gemeente of per ring van gemeenten. [Zie ook de training 'interne vertrouwenspersoon']
Dit is besloten naar aanleiding van de evaluatie van het rapport ‘Schuilplaats in de Wildernis’ (1999). Opnieuw is bevestigd dat wat de Triosynode in 1999 uitsprak, te weten:
- seksueel misbruik is zonde; kwaad in Gods ogen en onrecht tegenover de medemens;
- de kerk dient onomwonden te kiezen voor de slachtoffers van seksueel misbruik.
Verklaring Omtrent Gedrag
Ds. Sophie Bloemert, projectleider van de evaluatie, leidde het onderwerp in. “Voor de projectgroep was het snel duidelijk: een VOG is een maatschappelijke must, ook al geeft het verkrijgen dan wel kunnen overleggen van een VOG geen garantie. Maar het is tegenwoordig een wezenlijke randvoorwaarde.”
Alle synodeleden die gebruik maakten van de sprekersronde zijn dankbaar voor het rapport. Men erkent unaniem het belang van dit onderwerp. Ook was er dankbaarheid voor de reeds bestaande protocollen.
Ds. Rijken (classis Utrecht): “Ik heb kerkenraadsleden gesproken die het fijn vonden dat ze hierop konden terugvallen als de verschrikkelijke situatie van seksueel misbruik zich voordoet.” Daarnaast benadrukt ze dat het onderwerp hoe dan ook regelmatig door de kerkenraad besproken moet worden. “Er rust nog een taboe op dit onderwerp, terwijl het heel belangrijk is om na te denken over de positie van kwetsbare mensen in de gemeenten.”
Als iemand geen VOG krijgt
Daarnaast waren een aantal praktische vragen over het aanvragen van VOG’s. Zo vroeg ouderling Van Delft (classis Gelderland Zuid&Oost) zich af hoe we omgaan met vrijwilligers die geen VOG kunnen krijgen. “Waar leggen we de knip? Stel dat diegene altijd samen met iemand de crèche leidt?“ Ook ouderling Van Heijningen (Classis Groningen-Drenthe) vraagt zich af hoe je de mogelijkheid kunt creëren om mensen die geen VOG kunnen krijgen toch een rol kunnen krijgen in de kerk. “Stel dat we die persoon in de gemeente hebben leren kennen als een berouwvol persoon.”
Klaas Bakker (voorzitter college van visitatoren) benadrukt het belang van het aanvragen van een VOG. “Het aanvragen is een goed signaal. Je bant seksueel misbruik helaas nooit uit. Maar maak de kans zo klein mogelijk!.”
Vertrouwenspersonen
Ouderling van Tol suggereert nog dat vertrouwenspersonen van de kerk contact zoeken met vertrouwenspersonen van scholen en voetbalverenigingen in de omgeving, om bijvoorbeeld expertise uit te wisselen. Op het gebied van expertise geven een aantal predikanten aan dat het goed zou zijn om dit onderwerp een plaats te geven in de permanente educatie van predikanten. Hoe dit vorm te geven wordt in de komende periode onderzocht.
De projectgroep die het rapport uit 1999 geëvalueerd heeft, doet nog meer aanbevelingen die ervoor moeten zorgen dat het bewustzijn in gemeenten rond het thema ‘veilige gemeente’ groeit.
Ds. Bloemert realiseert zich dat gemeenten veel huiswerk krijgen. Toch benadrukt ze het grote belang van het thema ‘veilige gemeente’. “Meermalen hebben we in de projectgroep tegen elkaar gezegd: in de gemeenten is het werk aan de schuilplaats te doen. Daar klopt het hart van ons kerk-zijn, daar mogen gelovige mensen met elkaar elke dag laten zien wat we zijn: een gemeente van Jezus Christus.”
Bekijk de veelgestelde vragen (en de bijbehorende antwoorden) over de VOG
Foto: Jan van de Lagemaat
