Kijk mee in de spiegel
Over anti-judaïsme in de kerk(dienst)
Op 11 september 2023 vindt de jaarlijkse Ontmoetingsdag Kerk & Israël plaats. Deze keer staat het thema anti-judaïsme centraal. Een groot aantal deskundigen laat hun licht op dit thema schijnen waardoor de aanwezigen ontdekken wat anti-judaïsme is, waar het vandaan komt en hoe dit zich heeft genesteld in de vroege kerk. Ook wordt er stilgestaan bij hoe dit nog steeds doorwerkt in de huidige tijd.
Onder anti-judaïsme wordt verstaan het anti-Joodse denken en handelen. Dit betreft veralgemeniserende negatieve beelden vanuit Jodenhaat. (In onderscheid van antisemitisme dat later is ontstaan – deze term wordt gebruikt vanaf 1875.) Op deze ontmoetingsdag ligt de focus op anti-judaïsme binnen de kerk(dienst).
Programma
- 10.00 uur - Inloop met koffie of thee
- 10.30 uur - Welkom en toelichting (dagvoorzitter Koos Snaterse) & opening door dr. Eeuwout Klootwijk
- 10.45 uur - Prof. dr. Riemer Roukema, ‘Het ontstaan van anti-judaïstisch bijbellezen in de vroege kerk’.
Met voorbeelden van bijbelteksten uit het Nieuwe Testament, waarvan de uitleg in preken een negatieve beeldvorming in de hand werkte en als wapens tegen Joden werden ingezet. Gevolgd door een gesprek met de aanwezigen. - 11.20 uur Dr. Lieve Teugels, ‘Farizeeën: Huichelaars of heiligen?’
Wie waren Farizeeën nu precies? Wat beoogden zij? Wat is hun waardevolle bijdrage? Welke interne kritiek was er? Hoe discussieerden zij met elkaar? Hoe moeten we de verhouding tussen Jezus en de Farizeeën duiden?
Gevolgd door een gesprek met de aanwezigen. - 11.55 uur Dr. Ewoud Sanders, 'Beeldvorming over joden in Nederlandstalige jeugdverhalen, 1782-heden'
In woord en beeld weergeven waar en hoe anti-judaïsme voorkomt in hedendaagse kinder- en jeugdliteratuur.
Gevolgd door een gesprek met de aanwezigen. - 12.30 uur Lunch
- 13.30 uur Ds. Bart Gijsbertsen, ‘Waar herkennen we anti-judaïsme in de kerk(dienst) vandaag?’
Welke gevolgen herkennen wij in onze kerk(diensten)? Van concrete voorbeelden van anti-judaïstische bijbeluitleg tot het verzwijgen van Israël in de kerk(diensten). - 14.05 uur Dr. Leo Mock, ‘Wat zien Joden als zij meekijken in de spiegel van de Kerk?’
Zijn er beelden, gezegden, spreekwijzen, uitdrukkingen in de kerk die voor Joden negatief zijn? Wat horen en zien Joden als zij contact hebben met christenen? Wat doet hen daarin pijn?
Gevolgd door een gesprek met de aanwezigen. - 14.40 uur Afsluiting
