De geschiktheidscommissie is ingesteld door de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland en speelt een belangrijke rol in jouw weg naar het predikantschap. Op deze pagina vind je alle informatie die je nodig hebt voor de contactmomenten met de commissie.
In het kort
- De commissie bestaat uit 24 betrokken ambtsdragers uit onze kerk
- Je hebt op drie momenten tijdens je studie een gesprek met de commissie
- De gesprekken voer je met 3 van de 24 ambtsdragers van de commissie
- Deze gesprekken moet je zelf aanvragen (3-6 maanden van tevoren)
- De commissie beoordeelt je roeping en motivatie voor het predikantschap
Wat doet de geschiktheidscommissie?
De geschiktheidscommissie toetst de ‘volmacht competenties’ van aankomende predikanten – kortweg je roeping en motivatie. Dit staat los van de academische beoordeling door de Protestantse Theologische Universiteit.
Deze toetsing is belangrijk voor:
- De kerk: om te waarborgen dat toekomstige predikanten geschikt zijn voor het ambt
- Jou als student: om tijdig feedback te ontvangen over je geschiktheid
De drie gespreksmomenten
Als proponent heb je op drie momenten contact met de commissie:
- Einde bachelor – Een eerste verkennend gesprek
- Halverwege de master – Verdieping en voortgangsbespreking
- Na je leervicariaat/predikantsstage – Afsluitende evaluatie
Belangrijk: Het is je eigen verantwoordelijkheid om deze gesprekken aan te vragen. De commissie houdt niet bij hoe ver je bent in je studie.
Hoe vraag je een gesprek aan?
- E-mail naar geschiktheid@protestantsekerk.nl of bel (030) 880 1880
- Doe dit 3 tot 6 maanden voor het gewenste moment
- De commissie plant meerdere gesprekken op dezelfde dag, waardoor enige wachttijd kan ontstaan
Waar gaat het gesprek over?
Tijdens het gesprek bespreekt de commissie met jou:
- Je motivatie voor het predikantschap
- Je roepingsbesef
- Je ontwikkeling sinds het vorige gesprek (indien van toepassing)
- Eventuele eerdere aandachtspunten
Een delegatie van drie commissieleden voert het gesprek. Zij maken een verslag met eventuele aanbevelingen. Het is jouw verantwoordelijkheid om met deze adviezen aan de slag te gaan.
Beoordelingscriteria
De commissie beoordeelt je geschiktheid op basis van vijf hoofdcriteria:
A. Legitimatie, volmacht en vrijheid
- Vermogen om eigen vooronderstellingen te onderkennen en waar nodig op te schorten
- Vermogen tot zelfprofilering en het innemen van een autonome positie
B. Betrouwbaarheid in de ambtsuitoefening
- Transparantie in handelen
- Bereidheid verantwoording af te leggen over werkzaamheden en keuzes
C. Persoonlijkheid en persoonlijke spiritualiteit
- Tonen van groei en ontwikkeling
- Evenwichtige persoonlijkheid en geloofsbeleving
D. Liefde voor en verbondenheid met het geheel van de kerk
- Realistische kijk op de kerk (geen bovenmatige idealisering)
- Betrokkenheid bij de kerk
E. Leiding geven en samenwerken
- Passende positionering in relatie tot anderen
- Bewustzijn van eigen grenzen en die van anderen
Mogelijke uitkomsten
Na elk gesprek formuleert de commissie een oordeel:
- Geen bezwaar: Je kunt doorgaan op je weg naar het predikantschap
- Geen bezwaar tenzij: Er zijn specifieke aandachtspunten waaraan je moet werken
- Bezwaar: De commissie ziet ernstige belemmeringen voor je geschiktheid als predikant
Bij de laatste twee conclusies kan de commissie – met jouw medeweten – contact opnemen met de universiteit of besluiten tot een psychologische test.
Uitsluitingscriteria
De volgende aspecten kunnen leiden tot een negatief oordeel:
- Niet in staat zijn eigen vooronderstellingen te onderkennen of op te schorten
- Geen autonome positie kunnen innemen in gesprekken
- Gebrek aan transparantie in handelen
- Geen verantwoording willen afleggen over keuzes
- Rigide of vormloze trekken in persoonlijkheid of geloofsbeleving
- Bovenmatige idealisering van of onverschilligheid tegenover de kerk
- Ongepaste positionering tegenover anderen (erboven, eronder of erbuiten)
- Geen besef van eigen grenzen en die van anderen
Bezwaar en beroep
Als je het niet eens bent met de beoordeling:
- Je kunt bezwaar aantekenen bij het moderamen van de geschiktheidscommissie
- Het moderamen kan besluiten tot een nieuw gesprek met een andere delegatie
- Na dit gesprek volgt een definitieve beoordeling
- Tegen deze uitspraak kun je in beroep gaan bij de kleine synode
- Er wordt dan een definitief besluit genomen waartegen geen verder beroep mogelijk is
Afronding en geschiktheidsverklaring
Bij een positieve afronding van het traject ontvang je de 'algemene geschiktheidsverklaring'. Deze verklaring heb je – samen met je masterdiploma – nodig voor het Colloquium, de laatste stap naar het predikantschap.
Na het Colloquium kun je je beroepbaar stellen als predikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland.
Tips voor je voorbereiding
- Reflecteer op je roepingsbesef en motivatie
- Wees je bewust van je sterke punten en ontwikkelpunten
- Denk na over je visie op het predikantschap en de kerk
- Sta open voor feedback en wees bereid tot zelfreflectie
- Bereid je voor op vragen over de beoordelingscriteria
Veelgestelde vragen
Hoe lang duurt een gesprek met de geschiktheidscommissie?
Een gesprek duurt gemiddeld 45 tot 60 minuten.
Hoe kan ik me voorbereiden op een gesprek?
Denk na over je motivatie, je roeping en je ontwikkeling. Reflecteer op eerdere feedback en bereid je voor om open en eerlijk te spreken over je visie op het predikantschap.
Wat als ik mijn studie tijdelijk onderbreek?
Informeer de geschiktheidscommissie over je situatie. In overleg kan het traject worden aangepast.
Hoe snel krijg ik feedback na het gesprek?
Meestal ontvang je binnen vier tot zes weken een schriftelijke terugkoppeling met de bevindingen en het oordeel van de commissie.