In de kerk hebben we veel - vaak meer dan we ons realiseren - te maken met dichters, schrijvers, sprekers, musici, componisten etc. Denk maar aan wat er gebeurt tijdens de kerkdienst: we zingen liederen (tekst en muziek), projecteren liedteksten met een beamer en luisteren naar preken, orgelspel en een koor of cantorij.
Kopiëren is aan regels gebonden
Het kopiëren van muziek en/of teksten voor de zondagse liturgie is aan auteursrechtelijke regels gebonden. Heeft een gemeente een licentie voor gebruik van het Liedboek, dan mag de tekst en muziek van bijna alle liederen ook afgedrukt worden in een liturgieboekje. Wel dienst er toestemming gevraagd te worden voor publicatie van de liturgie met het lied of het lied zelf op een website of in een kerkblad, want dat gebruik valt buiten de licentie.
Voor liederen die niet zijn opgenomen in het Liedboek moet aan de uitgevers en soms de auteurs toestemming worden gevraagd om liederen of teksten te mogen kopiëren. Aan die toestemming hangt vaak een prijskaartje.
Uitvoering muziek is geregeld
Voor het uitvoeren van muziek in de eredienst, dus het zingen en spelen, heeft de Protestantse Kerk in Nederland met de Buma een regeling getroffen. Jaarlijks betaalt de Protestantse Kerk een bedrag waarmee voor alle plaatselijke gemeenten van de Protestantse Kerk de uitvoeringsrechten zijn afgekocht.
Buiten de kerkdienst
Maar ook buiten de kerkdienst gebeurt er veel in de gemeente: op de gemeenteavond wordt een keer een film vertoond of op een jongerenavond wordt er muziek gedraaid. In al deze gevallen kunnen we te maken krijgen met beschermde werken waar rechten van bedenkers en uitvoerders op rusten. Hun rechten worden beschermd door de Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten.
Creativiteit beschermd
Deze wetten maken het mogelijk dat wie werken creëert (bijvoorbeeld een componist) of uitvoert (bijvoorbeeld een zanger), als enige mag beslissen over de exploitatie van die werken en dat die werken bovendien worden beschermd tegen misbruik door anderen. Mede dankzij deze wetten blijven mensen creatief: het recht beschermt de belangen van de bedenker of uitvoerder van een werk.
Brochure 'Auteursrecht en naburige rechten in de kerk'
De Auteurswet gaat specifiek over de bescherming van makers van werken, degenen die een letterkundig, wetenschappelijk of artistiek werk bedenken. Hierover is meer te lezen in hoofdstuk 1 van de brochure 'Auteursrecht en naburige rechten in de kerk'.
De Wet op de Naburige Rechten beschermt de belangen van uitvoerend kunstenaars, platenmaatschappijen en omroeporganisaties. In hoofdstuk 2 is meer informatie over de betekenis van deze wet voor het kerkelijk werk te vinden.
In hoofdstuk 3 is te lezen waar op het gebied van auteursrecht en naburige rechten rekening mee moet worden gehouden bij veel voorkomende situaties in de gemeente.
In hoofdstuk 4 is een lijst opgenomen van de belangrijkste belangenorganisaties op het gebied van auteursrecht en naburige rechten.