Wat is een gastpredikant?
Een gastpredikant is een predikant die tijdelijk voorgaat in de kerkdienst van een gemeente waar hij of zij niet vast benoemd is. Dit kan een predikant zijn uit de eigen Protestantse Kerk, maar ook uit andere kerkgenootschappen waarmee de Protestantse Kerk oecumenische betrekkingen onderhoudt.
Voorgaan van predikanten uit andere kerkgenootschappen
Predikanten van andere kerkgenootschappen mogen in een aantal gevallen voorgaan in de kerkdienst van een gemeente binnen de Protestantse Kerk. Een kerkenraad van een gemeente kan dus contact opnemen met een dergelijke predikant met het verzoek om voor te gaan, het Woord te verkondigen en de sacramenten te bedienen. Dat kan met name in een plaatselijke of regionale setting een gewenste uitkomst zijn, bijvoorbeeld om de onderlinge band tussen buurkerken te versterken of om tegemoet te komen aan een predikantentekort in de regio.
Kerkorde over overkomst
De kerkorde regelt onder andere de mogelijkheid van overkomst van een predikant uit een ander kerkgenootschap (ordinantie 13-13 en 14-5a). Overkomst heeft echter tot gevolg dat hij of zij daarmee de ambtsbevoegdheid in de oude kerkgemeenschap verliest. Ook zonder overkomst is een predikant uit een ander kerkgenootschap soms bevoegd om voor te gaan in een kerkdienst. In dat geval kan de predikant dus zowel in het eigen kerkverband als in de Protestantse Kerk voorgaan. Gewoonlijk geldt in die situatie overigens ook het omgekeerde: een predikant van de Protestantse Kerk mag eveneens in het andere kerkgenootschap voorgaan. De oecumene is immers gebaseerd op het aangaan van wederkerige relaties met partnerkerken.
Associatieovereenkomsten
De kerkorde regelt de mogelijkheid dat de Protestantse Kerk een associatieovereenkomst aangaat met een kerk 'waarmee genoegzame overeenstemming bestaat in geloof en kerkorde' (ordinantie 14-5). Op basis van die associatieovereenkomst zijn predikanten uit de andere kerk bevoegd tot de bediening van Woord en sacramenten binnen de Protestantse Kerk.
Op dit moment zijn er associatieovereenkomsten gesloten met drie kerken:
- Bond van Vrije Evangelische Gemeenten
- Evangelish-altreformierte Kirche
- Gereja Kristen Indonesia Nederland
Bijzondere betrekkingen
De generale synode kan ook besluiten om nauwere betrekkingen aan te gaan met kerken waarmee de Protestantse Kerk 'door bijzondere banden van belijdenis of geschiedenis is verbonden' (ordinantie 14-4). Er wordt in dat geval gesproken van 'bijzondere betrekkingen' (ordinantie 5-4). Ook predikanten van die kerken zijn bevoegd tot de bediening van Woord en sacramenten in de Protestantse Kerk.
Op dit moment bestaan er bijzondere betrekkingen met de volgende kerken:
- Remonstrantse Broederschap
- Algemene Doopsgezinde Sociëteit
- Nederlandse Gereformeerde Kerken
- Christelijk Gereformeerde Kerken
- Evangelische Broedergemeenten
- Molukse Kerken in Nederland
- Verenigde Protestantse kerk in België
- Church of Scotland
- Gereformeerde Kerk van Hongarije
- Hervormde Kerk van Suriname