Orde van dienst
Een kerkdienst verloopt volgens een vaste orde, de liturgie. In deze serie komen de verschillende elementen aan bod. Prof. dr. Marcel Barnard, hoogleraar Praktische Theologie/Liturgiewetenschap aan de PThU en aan de Universiteit van Stellenbosch, Zuid-Afrika, licht ze toe. Drie gemeenten vertellen over hun praktijk.
Een kerkdienst verloopt volgens een vaste orde: de liturgie. In deze serie komen de verschillende elementen aan bod. Marcel Barnard licht deze toe, drie gemeenten vertellen over hun praktijk. Deze keer: de schriftlezing.
De dienst nadert haar eerste brandpunt, de Schriften gaan open. Een lector of de predikant leest uit wet, profeten en geschriften, uit evangelie en apostolische brieven, volgens de orde van een leesrooster of in een vrije tekstkeuze. De gemeente valt in en beaamt wat zij hoort met psalmen, andere schriftgezangen of bijbelliederen. Zo staat in de verzamelde gemeente de dode letter op tot levend woord. Zo wordt dat oude boek tot heilige Schrift. Zo worden die aloude woorden de stem van de Levende: 'Zo spreekt de Heer.'
De Schrift had natuurlijk al geklonken in het eerste deel van de dienst, in het 'Onze hulp…', de intochtspsalm en misschien ook in de wetslezingVerder lezen
De Wetslezing (Tien Woorden). De oren zijn al gespitst. Maar nu is de horende gemeente helemaal bij God die tot haar spreekt, nu hangt zij aan de lippen van de Eeuwige.
Als Jezus de lector is in de synagoge van Nazaret (Lucas 4:14-20) krijgt Hij de boekrol van de profeet Jesaja aangereikt. Hij zoekt de tekst en, als Hij die gelezen of gezongen heeft, rolt Hij de boekrol op, geeft hem terug aan de dienaar en gaat weer zitten. En ‘de ogen van alle aanwezigen in de synagoge waren op Hem gericht’. De Schrift gaat open en weer dicht, en dan zijn alle ogen op Christus gericht. Het christelijk geloof is geen boekreligie maar een persoonsreligie. De Schriften verkondigen de Messias, de Zoon van de Vader, die tezamen met de Vader ons regeert door de Heilige Geest. Het zal dadelijk worden uitgelegd en verkondigd in de prediking.
Zie ook: Dienstboek, een proeve. Schrift, Maaltijd, Gebed, 162-164, 192-194, 873-874, 1189-1220
“Het Woord leest ook ons”
"In de zondagse samenkomsten in onze pioniersplek hebben we geen aparte Schriftlezing; die is geïntegreerd in de preek. We werken veel met themapreken waarmee we met toegankelijke taal en vormen gericht willen zijn op gasten. Daarbij staat een bijbelgedeelte wel centraal, zodat het geen inlegkunde wordt en we niet 'de Bijbel laten buikspreken'. Daarnaast benadrukken we de toepassing in ons dagelijks leven. Zoals iemand eens zei: 'Wij lezen het Woord, maar het Woord leest ook ons.' De Bijbel spiegelt, vraagt om reactie. Om toewijding en een verandering in ons leven. Door zijn geest kan het Woord ons van binnenuit vernieuwen. Dit raakt aan ons leven, en daarom vinden we het belangrijk dat er in de preek aandacht is voor de toepassing. Wat vraagt dit van mij vandaag? Welke houding, belofte of aanmoediging wil ik deze week meenemen?"
Geert van 't Veer - pioniersplek De Nieuwe Rank (onderdeel Protestantse Gemeente 's-Gravenzande)
"Eervol om het Woord te laten klinken"
"In een lutherse gemeente worden in de eredienst vaak drie lezingen gelezen: uit het Oude Testament, uit de brieven en uit het evangelie. We kennen een jaarlijks herhaald rooster van lezingen. Elke zondag heeft zo zijn eigen zwaartepunt. Het rooster is een leidraad waarmee we in alle vrijheid omgaan. Wat opvalt is dat lutheranen gaan staan bij de evangelielezing. De Heilige Schrift is in zijn geheel heilig, maar in de evangelielezing horen we Jezus Christus zelf aan het woord. Voor die ontmoeting met Hem staan we op.
Het is gebruikelijk dat lectoren de lezingen doen. Zij verlenen hun stem aan de woorden uit de Bijbel. Dat vraagt van de lector aandacht in de voorbereiding, van de luisterende gemeente vriendelijke feedback hoe hij of zij dat nog kan verbeteren, en gewoon oefening. Het is een eervolle taak om het Woord in de eredienst te laten klinken."
Ds. Susanne Freytag - Evangelisch-Lutherse Gemeente Zuid-Nederland
"Bijbel en gemeente horen bij elkaar"
"In onze gemeente doen lectoren de schriftlezing. Dat sluit mooi aan bij een eeuwenoude traditie in de kerk. De eerste keren vond ik dat bijna ontroerend. Een zuster of broeder uit de gemeente die opstaat, die het Woord in ons midden openslaat en uiteindelijk zegt: ‘Dit is het Woord van God.’ De gemeente opent de schriften in haar midden en vraagt mij vervolgens om te delen wat ik daarin heb gevonden. Het maakt je als voorganger bescheiden. Het sluit perfect aan bij wat ik zelf altijd een bijzondere zin vind die klinkt bij bevestiging van ambtsdragers en voorgangers: ‘Bent u ervan overtuigd dat u door deze gemeente en daarom door God zelf tot deze dienst geroepen bent?’ De schriftlezing door lectoren legt extra nadruk op het feit dat Bijbel en gemeente bij elkaar horen, en dat je de Bijbel als gemeente hoort en mag verstaan."
Ds. Geert van Meijeren - Hervormde Gemeente 's-Graveland
De vorige aflevering in deze serie ging over het gebed van de zondag / gebed om de heilige Geest:
Illustratie: Linda Verholt
