Protestants Perspectief
Reflecties van scriba en preses bij actualiteiten in kerk & samenleving.
De opstanding van Jezus gaat ons bevattingsvermogen te boven, schrijft scriba ds. René de Reuver. Dat was al zo voor Zijn leerling Tomas. “Ik heb geen behoefte om Tomas weg te zetten als ongelovige. Ik weet niet of ik anders gereageerd zou hebben.”
Pasen is het grootste feest van de christelijke kerk. Het feest raakt het hart van het christelijk geloof. In de natuur breekt de lente door. We zien dartelende lammetjes in de wei en kunnen de bloesem van de bomen met onze handen tasten. Geen fake nieuws maakt dit ongedaan. Met de opstanding van Jezus ligt dit anders. Dit feit gaat ons bevattingsvermogen te boven. In onze wereld gaan graven slechts open voor nader onderzoek, voor een herbegrafenis of om ze te ruimen. Pasen is niet evident. Toch is het met handen te tasten. De eeuwige twijfelaar Tomas ervaart dit als eerste.
Toewijding en twijfel
Tomas is een van de twaalf leerlingen van Jezus. Hij is een trouwe leerling en volgt Jezus al drie jaar lang. Als het moet, wil hij Jezus volgen tot in de dood.
De evangelist Johannes, de apostel der liefde, heeft oog voor Tomas. De drie andere evangelisten noemen Tomas alleen maar in het rijtje van de twaalf leerlingen van Jezus. Johannes daarentegen noemt zijn naam zeven (!) keer. Zou het zijn omdat Johannes de toewijding en twijfel van Tomas herkende?
De naam Tomas betekent tweeling. Niet dat iets erop wijst dat hij er een van een tweeling is. Zijn naam verwijst naar zijn identiteit: een mens met twee zielen in zijn borst. Hij zou zich vast en zeker herkend hebben in het vraagteken en het uitroepteken achter ‘Alles komt goed?!’ Hij wil en zal Jezus volgen, maar waar dit alles op uitloopt en of alles wel goed komt? Misschien loopt de weg van Jezus wel dood in Jeruzalem.
Eerst zien, dan geloven
De dood van Jezus heeft Tomas geschokt. Hij kan het niet opbrengen om kort na dit gebeuren aan te schuiven bij zijn collega's. Wellicht zit hij die avond alleen thuis. Gevangen in zijn eigen verdriet en rouw. Ik kan me er heel wat bij voorstellen. Soms is het leven zo rauw dat het je verbijstert en je meer dan genoeg hebt aan jezelf.
Als Tomas die avond anderen hoort vertellen dat Jezus is opgestaan, kan hij het gewoonweg niet geloven. Hij maakt het niet mee. Kribbig antwoordt hij dat hij het eerst met zijn handen moet tasten voordat hij het kan geloven.
Ik heb geen behoefte om Tomas weg te zetten als ongelovige. Ik weet niet of ik anders gereageerd zou hebben.
Tomas staat niet alleen
Een week later is Tomas toch maar weer aangeschoven bij zijn collega’s. En Jezus laat het er niet bij zitten. Tot in detail beschrijft Johannes hoe Jezus Tomas opzoekt en een persoonlijke behandeling geeft. Jezus sluit Tomas niet buiten maar roept hem op om zijn handen in de wond in zijn zij te leggen, zodat ook hij kan geloven dat Hij leeft.
Dit moment is prachtig verbeeld door de Italiaanse schilder Caravaggio. Het volle licht valt op de wond in de zij van Jezus en op Tomas die zijn ogen uitkijkt en met zijn vinger in de wond voelt. Een collega - Petrus? - stuurt zijn hand. Een derde leerling buigt zich om maar niets te missen.
Caravaggio betrekt de andere twee er helemaal bij. Het kalende hoofd van de derde discipel weerspiegelt het hemelse licht. Tomas staat niet alleen. Hij staat voor allen die het uitroepteken en het vraagteken achter ‘Alles komt goed?!’ herkennen.
Voor deze leerlingen heeft Jezus, zo vertelt Johannes, extra oog. Hij zoekt hen in het bijzonder op en zegt: kijk maar en voel maar. Pasen is met handen te tasten in de wond in de zij van Jezus. De plek waar een speer Hem doorboorde.
Vinger op de zere plek
De Opgestane is te herkennen aan Zijn wonden. De Opgestane legt onze vinger op de zere plek, op de lijdensweg die Hij ging. Hij deelt ons leven, onze twijfel, ons falen, onze dood. Zijn lijden en dood zijn ‘het bewijs’ van Pasen. In de wond van Jezus is Pasen met handen te tasten.
De opstanding van Jezus overschreeuwt twijfel, lijden en dood niet, maar zet het in het perspectief van de Levende die de dood van binnenuit overwint. Die achter ‘Alles komt goed?’ een uitroepteken zet!
Pasen vraagt om geloof. Om moed om de vinger op de zere plek te leggen, in vertrouwen dat lijden en dood niet het laatste zijn.
Zie ook het blog ‘Uitgestoken handen’ dat ds. René de Reuver schreef op verzoek van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
