Protestants Perspectief
Reflecties van scriba en preses bij actualiteiten in kerk & samenleving.
Een reflectie van ds. René de Reuver, scriba generale synode, op de Veertigdagentijd die woensdag 2 maart begint. "Geen mens komt in het beloofde land zonder woestijntocht."
Ik vind de Veertigdagentijd elk jaar weer een bijzondere periode. Deze periode wordt niet bepaald door de natuur, de doorsnee kalender vermeldt haar niet eens. Deze periode wordt bepaald door de traditie van de kerk. Zoals Israël 40 jaar door de woestijn trok voordat het volk het beloofde land binnenging en Jezus 40 dagen in de woestijn verbleef voordat Hij publiek optrad, zo bezint de gemeente van Christus zich 40 dagen lang op verwoestijning van het leven voordat ze het paasfeest viert. Het zijn weken van bezinning, inkeer en reflectie. In deze weken volgen we Jezus op Zijn kruisweg. Geen mens komt in het beloofde land zonder woestijntocht. Jezus begint Zijn werk als messias niet zonder voorafgaande verzoeking in de woestijn. Het wordt geen Pasen zonder Goede Vrijdag. Daarom vieren wij geen Pasen zonder Veertigdagentijd.
Tijd van verzoening
Dit jaar ervaar ik de Veertigdagentijd zwaarder beladen dan andere jaren. Goddank lijkt de coronapandemie op haar retour en kunnen we, ook als kerkgemeenschap, elkaar weer ontmoeten en weer samen zingen. Alles lijkt weer gewoon te worden. Toch hoop ik niet dat we doen alsof er er in de afgelopen 2 jaar niet heel veel is gebeurd. Want wat een verdriet is er geweest. En wat stonden we van tijd tot tijd fel tegenover elkaar. Er zijn forse woorden gesproken en verwijten over en weer gemaakt. Er zijn wonden geslagen in de samenleving, in families, in vriendschappen, ook tussen christenen. Juist deze weken van bezinning en inkeer, op weg naar Pasen, bieden ons de gelegenheid om verdriet te delen. Om de pijn en boosheid omdat we elkaar weggezet hebben te benoemen, en te belijden voor God en voor elkaar. Om wonden te helen. De Veertigdagentijd is bij uitstek een tijd van verzoening.
In deze Veertigdagentijd worden we heel concreet bepaald bij het kwaad van macht, geweld, vernietiging en dood door de oorlog in Oekraïne, met alle gevolgen van dien, ook voor de rest van Europa. De Veertigdagentijd staat daarmee in een heel specifiek kader. Het is de opmaat naar Pasen. Kwaad, onrecht, schuld, lijden en dood mogen niet verzwegen worden, maar moeten genoemd worden met het oog op verzoening en opstanding.
Gelovig tellen
In de Bijbel begint een dag niet met de zonsopgang, maar met het verschijnen van de eerste ster, met het vallen van de nacht. De eerste bladzijde van de Bijbel leert ons gelovig tellen: ‘Het werd avond en het werd morgen. De eerste, tweede, derde … dag.’ De dag begint in de nacht!
Nu is dit gelovig tellen niet eenvoudig. Hoe snel en gemakkelijk winnen neerslachtigheid en cynisme het van hoop en van het licht van Pasen. De Veertigdagentijd daagt ons uit om gelovig te tellen. Om de nacht eerlijk onder ogen te zien. Niet als een alles verslindend zwart gat, maar als begin van de nieuwe dag, als opmaat naar Pasen.
De Veertigdagentijd is een oefenschool in gelovig tellen. Soms lukt dit zingend het best:
God heeft het eerste woord (...).
God heeft het laatste woord (...).
God staat aan het begin
en Hij komt aan het einde.
Zijn woord is van het zijnde
oorsprong en doel en zin.
(Jan Wit, lied 513)
