Mag je als christen een horoscoop lezen? Heb ik invloed op mijn geluk als ik bepaalde handelingen verricht? En wat is het verschil tussen geloof en bijgeloof? Ga met dit programma aan de slag en kom erachter.
Doel
- De jongeren weten wat het verschil is tussen geloof en bijgeloof.
- De jongeren begrijpen dat er een dunne scheidslijn is tussen iets doen wat jou helpt en macht toekennen aan iets anders dan God en hier je vertrouwen op stellen.
- De jongeren beseffen dat zij hun vertrouwen op God kunnen stellen.
Nodig
Introductie
Optie 1: Denkstofvideo
- Link van de Denkstofvideo
- Apparatuur om de video te bekijken
Optie 2: Gelukskoekjes
- Gelukskoekjes
- Link van de Denkstofvideo
- Apparatuur om de video te bekijken
Verdieping
Optie 1: “Laat je niet in met waarzeggerij”
- Bijbel
- Telefoons met google
- 2x grote vellen papier (bijv. A3 of een stuk van een rol behang)
- Pennen/potloden/stiften
Optie 2: Macht geven aan iets wat geen macht verdient
- Bijbel
- Evt. spullen om een ruimte in te richten als supermarkt
Verwerking
Optie 1: Vertrouw op God
- Bijlage 1: leeg tegeltje
- Pennen/potloden/stiften
Optie 2: Manifesteren vs. mediteren
- Bijbels
Afsluiting
- Evt. apparatuur om muziek te luisteren
Introductie (ong. 20 min.)
Optie 1: Denkstofvideo (ong. 20 min.)
Kijk met elkaar naar de Denkstofvideo over bijgeloof. Ga daarna met elkaar in gesprek aan de hand van de volgende vragen.
- Geef je eerste reactie na het zien van de video.
- Wat vond je mooi?
- Wat gaf je een nieuw inzicht?
- Wat vind je moeilijk of waar heb je nog vragen over?
- Waar ben je het niet mee eens?
- Reageer op de stelling: ‘Als christen mag je een horoscoop lezen.’ Leg je antwoord uit.
Optie 2: Gelukskoekjes (ong. 25 min.)
Heet de jongeren welkome en deel thee en gelukskoekjes uit. Ga onder het theedrinken met elkaar in gesprek:
- Wat staat er voor wens in hun koekje?
- In hoeverre nemen de jongeren zo’n koekje serieus? Geloven ze dat eruit kan komen wat er in zo’n koekje staat?
- Kunnen ze andere voorbeelden geven van bijgeloof?
- Hebben ze zelf bepaalde ‘rituelen’ of handelingen die ze doen voor bijvoorbeeld een belangrijke toets, een optreden of sportwedstrijd?
Kijk daarna met elkaar naar de Denkstofvideo over bijgeloof.
Verdieping (25 min.)
Optie 1: ‘Laat je niet in met waarzeggerij’ (ong. 25 min.)
In de Denkstofvideo komen verschillende voorbeelden van bijgeloof langs. Sommige zijn onschuldig, andere lijken meer impact te hebben.
- Kun je een voorbeeld geven van een onschuldige vorm van bijgeloof?
- Heb je hier in je eigen leven ook mee te maken?
Corjan heeft een bijbeltekst meegenomen uit Leviticus. Lees de tekst nogmaals met elkaar: Leviticus 19:26b.
- Hoe lees jij deze tekst?
- Wat zegt het jou dat dit in de Bijbel staat?
- Corjan legt uit dat het in de Bijbel best vaak gaat over bijgeloof. Kunnen jullie nog een aantal voorbeelden noemen? Gebruik desnoods google om wat op te zoeken.
- Waarom denk jij dat er waarschuwingen in de Bijbel staan over bijgeloof, ‘waarzeggerij’ en dat soort dingen?
- Wanneer verandert een onschuldige vorm van bijgeloof in bijgeloof waar je weg van moet blijven denk jij?
Corjan vertelt ook iets over een ‘placebo-effect’.
- Kun je in eigen woorden uitleggen wat dat is?
Neem een groot vel papier, schrijf hierop: ‘bijgeloof’. Teken of schrijf met elkaar allerlei dingen op die vallen onder bijgeloof, maar niet echt werken.
Neem een ander groot papier en schrijf daarop ‘geloof’. Teken of schrijf hier met elkaar allerlei dingen op die vallen onder geloof.
Hang de vellen op in jullie jeugdruimte.
Optie 2: Macht geven aan iets wat geen macht verdient (ong. 25 min.)
Corjan legt in de video uit dat ‘jezelf beschermen tegen iets’ ook door kan slaan. Je geeft dan eigenlijk macht aan iets dat helemaal niet zoveel macht verdient. Hij geeft het voorbeeld van mensen die ergens niet naartoe willen omdat er een boeddhabeeldje staat. Het boeddhabeeldje krijgt zo macht over jou.
- Herken je iets van wat Corjan hier vertelt? Kun je dit uitleggen?
Lees Jesaja 47: 13
- Kun je in eigen woorden uitleggen wat je hier leest?
We gaan ervaren hoe het is als iets of iemand macht over je heeft.
Verdeel de rollen.
- Een persoon speelt dat hij/zij boodschappen gaat doen. Hij/zij heeft de opdracht boodschappen te doen voor het avondeten.
- Een ander bepaalt alles wat deze persoon doet. Dat gaat dus over welke boodschappen je haalt, maar ook of je wel of niet gedag zegt tegen iemand, wat je zegt, welk gangpad je neemt, enz.
- De anderen spelen winkelbediende en andere bezoekers van de winkel.
Richt een hoek van jullie ruimte in als supermarkt. Neem een paar minuten de tijd voor het spel. Leg het spel daarna stil en ga met elkaar in gesprek:
- Hoe was het dat iemand anders voor jou beslissingen neemt?
- Hoe was het om beslissingen voor een ander te nemen?
- Hoe was het voor de anderen om te zien dat iemand alles laat bepalen door iemand anders?
Verwerking (ong. 20 min.)
Optie 1: Vertrouw op God (ong. 20 min.)
De Denkstofvideo eindigt met dat je weg moet blijven van bijgeloof en je op God moet focussen, dat je op God mag vertrouwen.
- Hoe doe jij dat, vertrouwen op God?
Zorg voor voldoende stiften/pennen/potloden. Maak een tegeltje met een tekst die jou herinnert aan je vertrouwen op God. Je kunt hiervoor gebruikmaken van een mooie bijbeltekst of een tekst uit een lied die jou vertelt dat je op God kunt vertrouwen. Maak het tegeltje zo mooi als jij wilt. Schrijf met mooie letters of maak er een mooie tekening bij.
Zie bijlage 1 voor een ‘leeg tegeltje’. De jongeren kunnen dit als sjabloon gebruiken voor hun eigen tegeltje.
Jullie kunnen de tegeltjes ophangen in jullie jeugdruimte of iedereen kan zijn/haar eigen tegeltje meenemen naar huis en het op een prominente plek hangen.
Optie 2: Manifesteren vs. Mediteren (ong. 20 min)
Corjan vertelt iets over manifesteren, een trend die veel voorkomt op TikTok.
- Heb jij dat hier ook voorbij zien komen?
- Heb je het weleens gedaan en heeft het je geholpen?
Corjan vertelt ook dat dit op zich niet zo slecht is, het lijkt zelfs een beetje op mediteren.
- Wat is mediteren? Leg het uit in je eigen woorden.
- Wat is het verschil tussen mediteren en manifesteren?
Als jeugdleiding zou je hier nog iets meer over kunnen uitleggen. Bijvoorbeeld dat je je bij christelijke vormen van mediteren richt op God, en bij manifesteren niet.
Er zijn verschillende manieren van mediteren. Ook in de christelijke traditie komt het veel voor. Kijk maar eens op: Christelijke meditatie, hoe doe je dat? [+ 3 oefeningen] | Petrus - Protestantse Kerk
Probeer meditatie eens met de groep. Een voorbeeld van een manier van mediteren is ‘Lectio Divina’. Zoek Psalm 121 op en volg de stappen:
- Lectio/lezing
Lees de tekst langzaam en (zo mogelijk) hardop en luister naar wat je hoort. Lees de tekst in stilte nog een paar keer. Sta al lezend stil bij woorden of zinnen die je raken of waar je bij blijft hangen.
- Meditatio/overweging
Stel jezelf de vraag: wat roepen deze woorden of zinnen bij mij op? Hoe hebben de woorden met mijn leven te maken?
- Oratio/gebed
Spreek het verlangen dat de tekst in je oproept uit naar God.
- Contemplatio/beschouwing
Wees een tijdje stil en besef dat God dichtbij is.
Bespreek achteraf met elkaar hoe de jongeren het vonden om dit te doen.
- Wil je iets delen over wat de psalm bij jou opriep?
- Vond je dit een fijne manier van bijbellezen? Waarom wel of niet?
- Zou je dit vaker willen doen? In je eigen tijd of met de groep?
Afsluiting (10 min.)
Sluit jullie bijeenkomst af met een gebed of met het luisteren naar/zingen van een lied.
Je kunt zelf bidden, vragen of een van de jongeren wil bidden, of meerdere mensen de gelegenheid geven te bidden.
Voorbeeldgebed
Vader in de hemel,
Wij danken U dat U een grote God bent, op wie wij kunnen vertrouwen.
We danken U dat U ons leven in uw hand heeft, dat wij mogen geloven dat U altijd met ons meegaat.
We bidden U of U ons inzicht wil geven in wat het verschil is tussen geloof en bijgeloof. Of U ons wilt laten inzien wanneer we ons inlaten met verkeerde manieren van bijgeloof, en ons de kracht wilt geven hiervan weg te blijven.
God, dank U voor de gesprekken die we gevoerd hebben, de ontmoeting onderling. Ga met ons mee en breng ons allemaal veilig thuis.
Amen
Liedsuggesties
- Opwekking – 855 U geeft rust: 855 - U geeft rust - YouTube
- Taize – Behüte mich Gott: Taizé - Behüte mich Gott - YouTube
- Hillsong worship – In God we trust: In God We Trust - Hillsong Worship - YouTube
- Lauren Daigle – Trust in you: Lauren Daigle - Trust In You (Live) - YouTube
