Gemeenteleden moeten altijd iemand kunnen benaderen met vragen, vermoedens of meldingen. Vertrouwenspersonen spelen een belangrijke rol in het creëren van een veilige omgeving. Zij bieden ondersteuning en kunnen proactief handelen bij vermoedens van misbruik. Daarnaast adviseren vertrouwenspersonen de kerkenraad en dragen ze bij aan het ontwikkelen en implementeren van beleid voor een veilige kerk.
Binnen een gemeente is het verplicht om minimaal twee vertrouwenspersonen aan te stellen, een man en een vrouw. Dit zorgt voor samenwerking en vergroot de effectiviteit.
Geschikte kandidaten
Mensen uit het maatschappelijk werk, onderwijs, personeelswerk of hulpverlening zijn mogelijk geschikt voor deze rol. Gemeenten kunnen ook samenwerken met naburige gemeenten of een netwerk van gemeenten om vertrouwenspersonen te delen, wat helpt bij het vinden van geschikte kandidaten. Het is belangrijk dat de kerkenraad een formele afspraak maakt en deze vastlegt in een vrijwilligersovereenkomst om de rol en verantwoordelijkheden duidelijk te maken. Daar zijn twee modelovereenkomsten voor beschikbaar:
Een vertrouwenspersoon hoeft geen lid van de gemeente te zijn, maar moet de kerk wel kennen om situaties goed in te kunnen schatten en adequaat te reageren. Daarnaast is de vertrouwenspersoon geen lid van de kerkenraad en heeft voldoende afstand van de kerkelijke leiding. De kerkenraad benoemt de vertrouwenspersonen.
Kijk hier voor een uitgebreide profielschets en de taken van een vertrouwenspersoon.
Training vertrouwenspersoon
Het is raadzaam dat de vertrouwenspersoon een training volgt. De kerkenraad faciliteert dit. Er zijn diverse landelijke opleidingen voor vertrouwenspersonen. De training van het Meldpunt Misbruik is echt gericht op de kerkelijke gemeente, en wordt op verschillende momenten en plaatsen aangeboden.
Handige hulpmiddelen voor vertrouwenspersonen
Meldprotocol voor melders
Dit document is een model voor gemeenten van de Protestantse Kerk bij meldingen over grensoverschrijdend gedrag. Het beschrijft het meldprotocol dat vertrouwenspersonen moeten volgen bij verschillende soorten meldingen. Het biedt stapsgewijze begeleiding voor gesprekken met melders en slachtoffers, collegiale consultatie, doorverwijzing en rapportage. Het document helpt vertrouwenspersonen om adequaat te reageren en passende vervolgstappen te nemen.
Meldprotocol voor melders
Routekaart bij melding
Dit document is een routekaart voor plaatselijke vertrouwenspersonen bij meldingen van seksueel misbruik in kerkelijke context. Het biedt een stappenplan voor negen verschillende routes waarlangs meldingen kunnen binnenkomen, met concrete acties en ondersteuning vanuit SMPR. Het benadrukt zorgvuldig luisteren, juist doorverwijzen en bescherming van betrokkenen, met speciale aandacht voor minderjarigen.
Routekaart voor plaatselijke vertrouwenspersonen
