Bijbel centraal in kliederkerk

Geloof en het dagelijks leven

Bij kliederkerk wordt steeds de verbinding gezocht tussen geloven in God en het dagelijks leven van mensen. Dit doe je door samen te ontdekken hoe je het geloof een plek geeft in je leven. Tijdens de activiteiten die je met elkaar doet of door samen te vieren, maar juist ook tijdens het samen eten of door een fijn gesprek bij binnenkomst. In alle onderdelen van kliederkerk kun je iets ervaren van God of de Bijbel. Bijvoorbeeld wanneer je een wedstrijd doet om zoveel mogelijk dingen te pakken zonder je handen te gebruiken en je ontdekt dat alle lichaamsdelen nodig zijn om samen het lichaam van Christus te vormen. Of wanneer je vol dankbaarheid ziet dat zoveel gemeenteleden uit jullie plaatselijke gemeente iets hebben klaar gemaakt voor het samen eten. De Geest werkt niet alleen door gesprek en verkondiging, maar ook door doen en ervaren. Geloven wordt zo een manier van leven. 

Vragen

• Denk eens terug aan de afgelopen kliederkerk die jij hebt georganiseerd of bezocht. Welk moment werd jij gesterkt in je geloof? 

Bijbel centraal

Een van de zeven kernwaarden van kliederkerk is Bijbel centraal. Iedere kliederkerkbijeenkomst gaat over een bijbelverhaal of een bijbels thema. Daarnaast betekent ‘Bijbel centraal’  geloof in de kracht van Gods verhaal, verteld in de Bijbel. God laat Zichzelf zien door de bijbelverhalen heen. Iedereen kan God zelf ontdekken in bijbelverhalen. Ervaren kerkgangers, kinderen en mensen die het verhaal voor de eerste keer horen. Niet het verkondigen, maar het verhaal zelf staat centraal. 

Daarom begint iedere kliederkerk met samen ontdekken. Door dingen te maken, te ervaren, te doen of door samen in gesprek te gaan, ontdek je wat het bijbelverhaal jou te zeggen heeft. Je ontdekt het met elkaar. Het kernteam hoeft de betekenis van het verhaal niet uit te leggen met woorden. Je ontdekt samen wat het verhaal jullie nu te zeggen heeft, misschien juist door die opmerking van een kleuter of van die ouder die je nog niet eerder hebt gezien. 

Vragen

• Hoe stellen jullie het bijbelverhaal centraal? 
• Praat eens met elkaar over de kracht van bijbelverhalen. Welk bijbelverhaal of bijbeltekst is voor jouw leven bijzonder?

Levensbeschouwelijk gesprek

Ontdekken wat het bijbelverhaal te zeggen heeft in het leven van mensen, past goed binnen de opzet van kliederkerk. Met de activiteiten en de vragen op de praatpapieren wordt steeds de verbinding gemaakt tussen het bijbelverhaal en het dagelijks leven. Bijvoorbeeld door tijdens een activiteit zelf te moeten wachten, net zoals Abraham en Sara op een kindje moesten wachten. En na te denken over de vraag: waar wacht ik op? 

Bij het voorbereiden van een kliederkerk is het belangrijk steeds de verbinding te zoeken tussen de activiteiten en het bijbelverhaal. Op welke manier kan met deze activiteit het verhaal ontdekt worden en de koppeling worden gemaakt met het leven nu? 

Begin bij het voorbereiden van de kliederkerk daarom niet direct met het bedenken van activiteiten, maar duik eerst met elkaar het bijbelverhaal in om te zien wat jullie als kernteam ontdekken in het verhaal en waar de verbinding kan worden gelegd met het dagelijks leven. Een goede manier om dit te doen is door gebruik te maken van de methode ‘ontdekkend bijbellezen’. Deze methode is uitgebreid beschreven in de handleiding van kliederkerk. Bij deze methode kijk je eerst wat er precies staat in het bijbelgedeelte, vervolgens stel je jezelf de vragen: ‘Wat betekent dat wat er staat?’ en ‘Hoe beïnvloedt dit mijn leven?’

In dit artikel kijken we naar een andere methode om te ontdekken wat het bijbelverhaal voor betekenis heeft in ons eigen leven: het levensbeschouwelijk gesprek. Met deze methode ontdek je in vier fasen wat het gevoel of de ervaring van een persoon uit het verhaal te maken heeft met jouw eigen ervaringen in het dagelijks leven. 

Het levensbeschouwelijk gesprek bestaat uit de volgende vier fasen:
Fase 1: richtvragen over het verhaal
Fase 2: bespreken eigen ervaring
Fase 3: betekenis geven aan de eigen ervaring
Fase 4: betekenis geven aan het verhaal 

• In de eerste fase bespreek je met elkaar wat de ervaring of het gevoel van een persoon uit het verhaal is op een specifiek moment in het verhaal.

Een kliederkerkteam organiseert een kliederkerk over Abraham. Eerst lezen ze met elkaar het verhaal. Ze staan stil bij het moment dat God Abraham de opdracht geeft om weg te gaan uit zijn land en bij zijn familie. Hoe zal hij zich hebben gevoeld op dat moment? Wat zal er door hem zijn heengegaan? 

• In de tweede fase bespreek je of je wel eens iets soortgelijks hebt ervaren of gevoeld in een situatie.

Het team is tot de conclusie gekomen dat het een spannende opdracht voor Abraham moet zijn geweest. Wat stond hem te wachten? Waar ging de reis heen? Iemand vertelt dat hij dat zelf zo had beleefd toen hij na zijn studie werk vond aan de andere kant van het land. Hij moest alles achter zich laten en ergens anders opnieuw beginnen. 

• In de derde fase van het gesprek vraag je naar de betekenis die aan de ervaring wordt gegeven. Wat heb je van de ervaring geleerd? Hoe heeft de ervaring je gevormd of veranderd? Wat heeft de ervaring voor je betekent? 

De verhuizing zorgde ervoor dat de jongen opnieuw moest beginnen. Na het spannende begin, heeft hij het als erg verrijkend ervaren. Opeens stond hij stil bij alles wat hij eerder zonder na te denken deed. Wat voor kerk paste bij hem? Vond hij voetbal eigenlijk nog wel zo leuk? Wat voor vrienden pasten bij hem? Het voelde als een moment om te reflecteren op zijn leven. 

• In de vierde fase wordt fase drie verbreedt naar een algemeen menselijk niveau, waarbij je weer terug gaat naar het verhaal. Je geeft betekenis aan het verhaal, aan de genoemde gevoelens en ervaringen. 

De groep komt tot de conclusie dat als er een belangrijke verandering komt in je leven, dit niet alleen spannend is, maar dat het ook vaak een moment van bezinning is. Wie ben ik? Zit ik nog op de juiste plek? Dit kan heel verrijkend zijn. 

Ook met de deelnemers kun je tijdens een kliederkerkbijeenkomst een levensbeschouwelijk gesprek voeren. Dit hoeft niet uitgebreid, het kan ook in vijf minuten. Of je bespreekt één of twee stapjes tijdens een activiteit. De methode is geschikt voor alle leeftijden en het maakt niet uit of je wel of niet of een beetje gelooft. Het levensbeschouwelijk gesprek is een manier om samen het verhaal te ontdekken. Je leert van elkaar. Het gaat er dus niet om dat je altijd alle fasen doorloopt, maar dat je op een andere manier naar het bijbelverhaal leert te kijken. 

Opdrachten

• Begin tijdens de volgende bijeenkomst met het kernteam eens met het ontdekken van het bijbelverhaal. Waar zien jullie een link met het dagelijks leven?
• Kijk eens naar de activiteiten die jullie hebben gepland voor een kliederkerk. Helpen deze activiteiten om te ontdekken wat het verhaal jou te zeggen heeft? 

Tips om tijdens een kliederkerk een levensbeschouwelijk gesprek te voeren

• Tijdens het samen ontdekken kun je bij een ontdekplek stilstaan bij de ervaringen van een personage uit het bijbelverhaal. Het praatpapier kun je gebruiken om de vragen uit de verschillende fasen van het levensbeschouwelijk gesprek te stellen. 
• Geef de koppeling van het bijbelverhaal met het leven van nu een plek binnen de viering. Bijvoorbeeld door in groepjes in gesprek te gaan of een terugkoppeling te geven aan de hand van de ontdekplekken.
• Kijk eens naar de liederen die je wilt zingen tijdens de viering. Laten de liederen ruimte om het verhaal zelf te ontdekken of vullen ze te veel in?

Meer dan woorden

Tijdens kliederkerk is er niet altijd tijd voor een goed gesprek over een bijbeltekst. Soms kwam het gesprek niet op gang, of ben je zo druk met praktische zaken dat een gesprek voeren er niet van kwam. Dat is niet erg! De Bijbel kun je ook ontdekken zonder woorden. Kliederkerk is er juist ook om door te ontdekken en te doen het geloof van mensen te sterken of opeens de betekenis van een bijbelverhaal te doen binnenkomen. 

De kunst is om te zien wat voor moois er ook binnen jullie kliederkerk al gebeurt. Bijvoorbeeld wanneer iemand door het schrijven van een kaartje aan ouderen ontdekt hoe gezegend hij is met alle vrienden en familie om hem heen of hoe iemand met een goed gevulde maag en ideeën om zelf ook gezonder te gaan koken weer naar huis mag gaan. Juist door deze kleine dingen groeien mensen in geloof, hoop en liefde om al kliederend in het voetspoor van Jezus te gaan. 

Meer weten?

• Kijk in de handleiding van kliederkerk voor uitleg over de methode ‘ontdekkend bijbellezen’.
• In het boek verwonderen & ontdekken van Johan Valstar en Henk Kuindersma wordt dieper ingegaan op hoe je met kinderen het geloof en de Bijbel kunt ontdekken. 
• Op deze website worden verschillende werkvormen gegeven over hoe je aan de slag kunt met het levensbeschouwelijk gesprek
• Op deze website lees je meer over hoe je met mensen het geloof kunt verkennen.