Als kerk niet wegkijken voor het geweld in je eigen wijk. Dat was de wens van Randall Maarman en Annet Speelberg toen de kogelgaten in de kerkmuur zaten. Hun project Peacemakers leert jongeren op een vreedzame manier met elkaar omgaan.
Het Maranatha Community Transformation Center (MCTC) is een levendige internationale migrantenkerk in de Bijlmer. Wekelijks bezoeken mensen van vooral Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse afkomst de diensten. De kerk ligt midden in de zogenaamde H-buurt, de oudste woonwijk in het stadsdeel Bijlmer. De wijk dankt zijn naam aan de grote flats die er staan, met namen als Hoogoord, Haardstee en Hoptille. De H-buurt kent een grote etnische diversiteit en is regelmatig doelwit van geweldsuitbarstingen.
Geen halleluja
Het geweld ging ook aan de kerk niet voorbij. Kogelgaten in de kerkmuur waren voor Annet Speelberg (67) en Randall Maarman (40) de trigger om in actie te komen. Speelberg is de vrouw van de voorganger, Maarman kerklid bij MCTC. “Geweld lijkt voor jongeren in de Bijlmer heel gewoon”, vertelt Speelberg. Ze weten allebei dat in zogenaamde drillraps - liedjes die erg populair zijn onder jongeren - geweld wordt verheerlijkt. Ze besloten om een eigen lied te laten maken: ook een drillrap, maar dan met een andere inhoud. Annet Speelberg: “Ik kon niet langer ‘halleluja’ zingen in de kerk en tegelijk niets doen aan het groeiende probleem van geweld.”
Vreedzame oplossingen
Zo gezegd, zo gedaan. Muzikanten uit de kerk legden contact met drillrappers uit de Bijlmer. Samen maakten ze een lied, waarin een ander geluid te horen is. “Dit was een rap over vreedzame oplossingen, een tegengeluid voor de gangbare muziek in onze wijk”,
vertelt Speelberg. Het lied werd in de buurt verspreid via WhatsApp en andere kanalen en is ook te beluisteren op Spotify. “We plantten hiermee een zaadje”, vat Speelberg het samen.
Mentaliteitsverandering
Al snel bleek alleen een lied maken niet genoeg. Daarom organiseerden Maarman en Speelberg ook jongerenbijeenkomsten in de kerk, met als doel een mentaliteitsverandering ten aanzien van hun blik op geweld, materialisme en overmatig consumptiegedrag. Gemiddeld kwamen 25 tieners uit de wijk naar de avonden, waar uiteenlopende onderwerpen aan bod kwamen. “Jongeren kunnen blootstaan aan allerlei vormen van geweld. Niet alleen wapengeweld, maar ook huiselijk en seksueel geweld”, vertelt Speelberg. “Bovendien is het gezin waar je uitkomt erg bepalend. Wat heb je daar meegekregen, en wat zijn je eigen ervaringen?” Aan de hand van verschillende werkvormen leerden de jongeren het belang van geweldloze communicatie. “Door wat en hoe je iets zegt, kun je een andere sfeer creëren.”
Inleven in de ander
De jongeren gingen ook aan de slag met hun debatvaardigheden. “Ze leerden te dúrven spreken, hun standpunten met argumenten te onderbouwen en zich in te leven in de ander”, vertelt Speelberg. De groep bezocht een aantal ‘Open Up-debatavonden’ in andere steden. “We konden het geleerde in de praktijk brengen door ze met andere jongeren - die ze nog nooit ontmoet hadden - in gesprek te laten gaan.”
De avonden maakten diepe indruk op Speelberg en Maarman. “Ik weet nog dat een van de jongeren de microfoon pakte en zei: ‘Ik mis liefde in de wijk.’ Achter zo’n simpele opmerking gaat veel verdriet schuil. Jongeren in de Bijlmer moeten hard vechten tegen een negatief zelfbeeld.”
Steun van Fonds Kerk en Wereld
Eerst vroeg Speelberg een financiële bijdrage aan bij Fonds Kerk en Wereld voor het maken van het lied, later vroeg ze ook subsidie aan voor de trainings- en debatavonden. Voor beide onderdelen van het project Peacemakers kreeg ze subsidie toegekend. “Het was een eer dat ons lied ook een van de winnaars was van de Jongerenprijs van Kerk en Wereld in 2023”, vertelt Speelberg trots. “Dat was een bijzondere steun in de rug voor ons werk hier in de Bijlmer.”
Ambassadeurs van de vrede
Na afloop van de bijeenkomsten gaven jongeren aan dat ze zich bewuster zijn geworden van hun eigen houding, en dat ze tools hebben gekregen om de-escalerend te communiceren. Annet Speelberg is daar dankbaar voor. “Het is niet makkelijk om jong te zijn in de Bijlmer. Randall en ik zijn blij dat we op deze manier een aandeel kunnen hebben in het leven van jongeren. Misschien is het maar een druppel op een gloeiende plaat, maar ‘praten is beter dan steken’, zeggen wij altijd.” Ze hoopt dat jongeren ‘ambassadeur van de vrede’ worden in de wijk. “Ze kunnen leeftijdsgenoten leren hoe het anders kan.”
