In de nota Kerk2025 van de generale synode voor de Protestantse Kerk staat het streven om terug te gaan naar de kern centraal. Voor kerkenraden kan dit betekenen: meer tijd voor bezinning. Bezinning, hoe geef je dat een plek in de kerk?
Marjolein Dohmen-Janssen is sinds 2015 voorzitter van de kerkenraad van de protestantse gemeente Enschede. “In 2009 werd het besluit genomen om vijf wijkgemeenten in Enschede samen te voegen. In 2011 zijn de voorbereidingen begonnen om één kerkgebouw te realiseren. De Vredeskerk kreeg een aanbouw. Met de bouw daarvan werd in 2014 begonnen en in 2015 was dat klaar. Na bij elkaar gekerkt te hebben kerken we sinds september 2015 alleen nog maar in de Vredeskerk, die sinds de samenvoeging Ontmoetingskerk heet.”
Vijf wijkgemeenten, samen vergaderen
“In eerste instantie vergaderden we sinds september 2015 in de Ontmoetingskerk met de vijf wijkgemeenten. Dat lijkt druk, maar het bleek een goede zet om eerst samen in één kerkgebouw te vergaderen met de vijf keer negen kerkenraadsleden. Je had te maken met 45 personen die elkaar moesten leren kennen en moesten ervaren hoe de ander gewend was om te vergaderen. Tot 2017 hebben we dat volgehouden en op 1 mei 2017 zijn we overgegaan naar een wijkkerkenraad van twaalf personen. Alle wijkgemeenten zijn nu opgeheven en wij hebben één kerkenraad bestaande uit zestien mensen: vier predikanten, vier kerkrentmeesters, vier diakenen en vier ouderlingen.”
Nota Kerk2025
“Toen ik in 2015 voorzitter van de kerkenraad werd waren we nog druk met de samenvoeging. Op een gegeven moment was het stof neergedaald, we hadden alles een beetje alles op de rit, en toen kwam de nota ‘Kerk2025’ langs. Ons proces van samenvoeging, een kleine(re) kerkenraad en het feit dat het ook bij ons lastig is om ambtsdragers te vinden paste daar goed bij. Tot we samengingen kwam er van minder vergaderen en meer tijd voor bezinning niet heel veel terecht.”
Bezinning en minder vergaderen
“De laatste twee jaar proberen we om de dagelijkse zaken door het moderamen, dat bestaat uit vijf personen (inclusief een van de predikanten), te laten doen. Er ligt nog wel veel op het bord van het moderamen. Het moderamen functioneert nu een beetje als dagelijks bestuur dat alles probeert af te handelen. We zijn aan het kijken hoe we dat nog beter vorm kunnen geven. De vergaderingen proberen we sinds twee jaar altijd te starten met een bezinningsonderwerp. Je wilt daar tijd voor hebben en daar worstelen we ook nog wel mee. Een half uur is weinig om ergens diep op in te gaan en je houdt weinig tijd over voor wat echt besproken moet worden. Heel recent hebben we daarom besloten dat we de ene vergadering tijd inruimen voor bezinning en de andere keer enkel organisatorische zaken bespreken. Ik merk dat we nog steeds veel dingen in een vergadering stoppen, maar het streven is om minder te vergaderen. Ik vind het leuk en leerzaam om te zien hoe andere kerken hiermee omgaan. Dat de een samen gaat eten, de ander kiest voor een kleinere kerkenraad. Daar kunnen wij van leren. We zijn nog steeds aan het zoeken, het ei van Columbus hebben we zeker nog niet uitgevonden.”
Bezinning bij het vinden van een nieuwe predikant
“De zoektocht naar een nieuwe predikant is een proces dat we uitgebreid hebben doorlopen. Dat hebben we heel zorgvuldig gedaan en we hebben er een jaar de tijd voor genomen. Voordat we een beroepingsadviescommissie instelden dachten we als kerkenraad na over de vacature, want het is belangrijk te weten waar je naar op zoek bent. Het resulteerde in inhoudelijke gesprekken aan het begin van de vergaderingen aan de hand van vragen als: ‘Wie zijn we eigenlijk?’, ‘Waarom kom je naar de kerk en waarom juist deze?’ en ‘Wat zou een reden zijn om niet meer te komen?’. Dat leverde mooie gesprekken op. En dus hebben we op een gemeenteavond aan de hand van deze vragen gesprekken gevoerd. De gesprekken in de kerkenraad en tijdens de gemeenteavond resulteerden in een halve pagina tekst, waaruit duidelijk werd wat voor gemeente wij zijn en wat voor predikant wij zochten.”
Gesprekken zijn inspirerend!
“De gesprekken, de bezinning, het is een soort van reflecteren: wie zijn we eigenlijk, waarom kerken wij hier, waarom gaan we niet naar een andere kerk? Dat levert zulke mooie gesprekken op, over hoe mensen naar de kerk kijken, over het geloof. Onderwerpen die we behandeld hebben:
- ‘Mag je alles vragen aan God’, naar aanleiding van een column van dominee Saskia van Meggelen;
- Kerkasiel in de Bethelkapel in Den Haag;
- ‘De rol van ambten': is het ambt in een kerk anders dan vrijwilligerswerk of een bestuursfunctie in een gewone organisatie?
Tip van Marjolein Dohmen-Janssen
“Het voeren van gesprekken bevalt ons zo goed, dat we dit vaker doen. En dat raad ik andere kerken die meer bezinning willen ook aan. Ook voor gemeenten die niet samengaan zijn deze gesprekken namelijk ontzettend inspirerend!”
Foto: Ontmoetingskerk Enschede
