Protestants Perspectief
Reflecties van de scriba van de generale synode bij actualiteiten in kerk & samenleving.
Op 2 juli trad het kabinet Schoof aan, gedragen door vier heel verschillende politieke partijen. Velen maken zich zorgen over de stabiliteit. Is de onervaren kabinetsploeg wel in staat om op verantwoorde wijze te regeren? Scriba De Reuver roept de overheid op om de sociale cohesie en kwetsbare burgers niet uit het oog te verliezen.
Qua programma zijn de verwachtingen, ook binnen de Protestantse Kerk, heel verschillend. Enerzijds is er een groep blij dat het kabinetsroer eindelijk omgaat. Hopelijk worden zij nu gezien en geteld door de regering. Anderzijds zijn er mensen die zich grote zorgen maken over de inhoud van het hoofdlijnenakkoord. Is er wel een gezamenlijke visie die de vier partijen verbindt of wordt het ieder voor zich? Zet het de sociale cohesie en de rechtszekerheid, de democratie niet onder druk? En heeft dit kabinet wel oog voor de meest kwetsbaren in onze land en wereldwijd?
Voorbede
Als kerk weten we ons geroepen om te bidden voor de overheid. Niet om goede vriendjes te blijven met de overheid, maar omdat de overheid door God ‘over ons gesteld is’ (Rom. 13: 1). Paulus roept Timoteüs op om te bidden voor de Romeinse overheid, inclusief de keizer(!). Paulus voegt hieraan toe: ‘opdat we rustig en ongestoord kunnen leven’ (1 Tim. 2:2). Toegepast op de situatie van vandaag zou je kunnen zeggen, opdat we veilig en rustig ergens kunnen wonen, met gegarandeerde bestaanszekerheid.
Perspectief van Gods Koninkrijk
‘Wie in geest en waarheid bidt, doet alleen of samen met andere gelovigen voorbede voor overheden en machten’, zo schrijft prof. Jan Jongeneel in zijn recente handboek ‘U Aanbidden , christelijke gebedsleer’. De vraag is dan wel: wat zullen we bidden? Als ergens de vraag van de leerlingen van Jezus, ‘leer ons bidden’, actueel is, dan is dat wel als het gaat om het gebed voor de overheid. Voordat je het weet krijgt dit gebed de kleur van de politieke voorkeur van de bidder. Jezus leert zijn leerlingen te bidden vanuit het perspectief van Gods koninkrijk. Laten we daarom bidden dat in de regeerperiode van dit kabinet iets zal oplichten van Gods nieuwe wereld.
Schild voor de zwakken
Hoe dit zou kunnen? Door te bidden om een regering die een schild voor de zwakken is. Al eerder, bij de publicatie van het armoederapport in 2016, hebben we de overheid opgeroepen om weer schild van de zwakken te zijn. Deze uitdrukking komt uit de wereld van de vakbond (CNV). Halverwege de vorige eeuw werd die ook toegepast op de overheid. De oproep is anno 2024 niet minder groot. Integendeel: juist nu, in een tijd waarin zoveel mensen geen bestaanszekerheid kennen, geen thuis en huis hebben, de schepping lijdt, er dichtbij en ver weg oorlogen woeden, veel kinderen zonder ontbijt naar school gaan, polarisatie en grofheid hoogtij vieren, komt het aan op een overheid als schild voor de zwakken.
Bestaanszekerheid
Juist op dit punt roept het hoofdlijnenakkoord veel vragen op. Het biedt namelijk weinig perspectief op een structurele aanpak van bestaanszekerheid. Voorgestelde maatregelen komen nauwelijks ten goede aan mensen met een kleine portemonnee. Er komt geen nieuwe minister voor de bestrijding van armoede. Het akkoord zet niet in op sociale cohesie. Erkenning van de menselijke rol in klimaatverandering ontbreekt. Met de bezuiniging op ontwikkelingshulp wordt voorbijgegaan aan het feit dat ontwikkelingssamenwerking niet alleen mens en milieu elders ter wereld, maar indirect ook de Nederlandse samenleving ten goede komt. De giftenaftrek wordt teruggedraaid. Het akkoord bevat de onjuiste suggestie dat 'het strengste asielbeleid ooit' het probleem van de woningnood zal keren. Het hoofdlijnenakkoord legt veel nadruk op 'vertrouwen' en 'zekerheid'. Vertrouwen, terwijl tussen de regels door een sfeer van angst, boosheid en wantrouwen klinkt. Zekerheid, terwijl een analyse van de genoemde maatregelen de vraag oproept of deze haalbaar, betaalbaar en effectief zijn.
Roeping
Ook het nieuwe kabinet mag erop rekenen dat er voor haar gebeden wordt. De kerk zal zich ook inzetten en opkomen voor de meest kwetsbaren in onze samenleving en voor verantwoord omgaan met Gods goede schepping (ora et labora), met oog voor de aarde en wie haar bewerken. Met oog voor mensen in de eigen kring en daarbuiten, omdat God oog heeft voor ieder mensenkind en voor heel zijn schepping. En vanuit dit besef zal de kerk bidden en pleiten voor de overheid als schild voor de zwakken. Als echo op het gebed van Salomo, de wijze koning van Israël:
“Moge hij (de koning, resp. regering) uw volk rechtvaardig besturen
uw arme volk naar recht en wet. (...)
Hij zal bevrijden wie arm is en om hulp roept,
wie zwak is en geen helper heeft.
Hij ontfermt zich over weerlozen en armen,
wie arm is, redt hij het leven. (...)
Geprezen zij God, de Heer.
(Psalm 72)
Dit artikel is voor het eerst gepubliceerd bij het aantreden van het nieuwe kabinet op 2 juli 2024.
Lees ook:
