De mobiliteitspool van de Protestantse Kerk verbindt predikanten voor een tijdelijke periode aan een gemeente, bijvoorbeeld in geval van ziekte, of als een gemeente vacant is. In Haarlem zijn momenteel in vier wijkgemeenten ambulant predikanten aan de slag. “Gemeenten weten dat ze op iemand kunnen rekenen als ze in nood zitten.”
In iedere protestantse gemeente kan het gebeuren: de predikant gaat met emeritaat, wordt ziek of er is plotseling extra hulp nodig. De kerkenraad staat dan vaak voor een dilemma. Wat nu? Stopt het gemeentewerk? De mobiliteitspool van de Protestantse Kerk kan dan hulp bieden. In Haarlem zijn in vier wijkgemeenten ambulant predikanten aan de slag en overal gaat het werk door.
Taken verdelen
Mirjam Vermeij (51) is sinds 1 september vorig jaar ambulant predikant in de wijkgemeente Haarlem-Noord en Spaarndam. “Ik werk samen met Christien Molenaar-Dekker (42), we hebben de gemeente in tweeën verdeeld.” Na vier jaar gemeentepredikant te zijn geweest in Aalsmeer, solliciteerde Mirjam bij de mobiliteitspool. Toen in Haarlem-Noord de vaste predikant ziek werd, moest er snel een oplossing komen. “De pool werd ingeschakeld, en daar rolden Christien en ik uit. Ik was al in gesprek met een andere gemeente, maar voelde dat dit voorging.”
Verhaal gaat verder onder foto
De Oude Kerk, onderdeel van wijkgemeente Haarlem-Noord en Spaarndam
Christien Molenaar-Dekker heeft eerst twee vaste gemeenten gehad. “Ambulant werken is voor mij nieuw. Mijn man is ook predikant en we verhuisden naar een andere gemeente. Ik wilde me niet meteen weer voor vier jaar aan een gemeente verbinden, dus koos bewust voor de mobiliteitspool.” Het grootste verschil met het reguliere predikantschap is dat je er anders instapt, aldus Vermeij. “Als predikant ben je een voorbijganger, maar in het ambulante werk nog eens extra.” Ze ervaart dat je hierdoor met wat meer afstand naar een gemeente kunt kijken. “Je kunt wat meer een coachende en adviserende rol op je nemen.”
Ds. Vermeij en ds. Molenaar zijn in hun wijkgemeente gestart met basiscatechese. Vermeij: “Dat lag door corona al een jaar stil en wilden dat coronaproof gaan organiseren. Als je het niet doet, weet je zeker dat het niet gebeurt.” Heel veel zaken in de wijkgemeente gebeurden al jaren als een vanzelfsprekendheid. “Als ambulant predikant kun je voorstellen het een keer anders te doen. Elke gemeente moet soms ook weer de eigen werkwijze opnieuw onder ogen zien.” Nu Vermeij en Molenaar allebei een poosje meelopen, worden ze steeds meer ‘eigen’. “We horen er helemaal bij. Het is fijn om in een grote gemeente de taken te kunnen verdelen. Dat werkt prima voor ons.”
DNA ontdekken
David Schiethart (55) is sinds 1 oktober 2020 ambulant predikant in de wijkgemeente Haarlem-Schalkwijk. Daarnaast is hij gemeentepredikant in Den Haag. “In korte tijd vertrokken de twee vaste predikanten. Ik doe hier vooral de reguliere predikantswerkzaamheden. Het idee was aanvankelijk: voorgaan in diensten, pastoraal bezoekwerk, voorgaan in uitvaarten en kringwerk. Vooral dat laatste wilde ik zelf heel graag, dat was voor mij een trigger om dit te gaan doen. Het werk wordt nu voor een groot gedeelte bepaald door corona. Kringwerk doe ik online. Dat vergt wat aanpassing, niet iedereen is bekend met zoom, voor anderen is die drempel echt te hoog.”
Verhaal gaat verder onder foto
Interieur Ontmoetingskerk Haarlem
Het ambulante werk biedt voordelen, vindt ds. Schiethart. “Dit is mijn vierde plek als ambulant predikant. In een korte tijd zie ik nu verschillende gemeenten langskomen. Je bent ergens net lang genoeg om het ‘DNA’ van de plek te ontdekken, en wat er speelt. Dat duurt anders veel langer. Je ontwikkelt een fijngevoeligheid voor situaties, die ik echt als heel verrijkend ervaar.”
Kerk in nieuwe wijkontwikkeling
Anne Post (51) is vanaf 1 februari ambulant predikant in de wijkgemeente Pelgrimkerk Haarlem Zuid-West. Daarnaast is hij gemeentepredikant in Zwammerdam. “De Pelgrimkerk wil op een nieuwe manier verbinding zoeken met de wijk en meer het accent leggen op jeugd en jonge gezinnen. Mij is gevraagd deze aspecten samen met de gemeente een impuls te geven. Ik draai ook mee in het leiden van zondagse erediensten waar dezelfde wens ligt voor vernieuwing, met name als het gaat om die twee aspecten.”
De Pelgrimkerk als middelpunt in de nieuw te ontwikkelen wijk
In Haarlem Zuid-West staat de bouw van 2.500 nieuwe woningen op stapel. Ds. Post: “De Pelgrimkerk staat midden in deze nieuwe ontwikkeling. De ontwerpers richten zich sterk op het sociale aspect en zowel vanuit de gemeente Haarlem als in de wijkgemeente is er de wens hierin mee te bewegen. Ik denk mee over hoe we het verhaal van Gods koninkrijk nu al zichtbaar kunnen maken.” Dit werk spreekt Post enorm aan. “Het is een soort van pionieren, dat vraagt buiten bestaande kaders te denken en sluit aan bij mijn eerdere werk als bestuurskundige. Ik ben op latere leeftijd predikant geworden en jarenlang werkzaam geweest bij gemeentelijke overheden. Deze plek in Haarlem past prima in dat plaatje.”
Heel snel eigen
Predikanten kiezen er om verschillende redenen voor ambulant predikant te worden. Voor Mirjam Vermeij was het de kans om in een korte periode met een enorme variatie aan kerkenwerk bezig te zijn. “Je komt met een bepaalde taak in de gemeente, maar naarmate je er langer bent word je steeds meer overal bij betrokken.” Vermeij raadt het elke predikant aan eens een tijdje ambulant aan het werk te zijn. “Je moet prioriteiten stellen en je eigen rol wordt gerelativeerd. Je raakt natuurlijk betrokken bij een gemeente, maar - en dat geeft ook lucht - je blijft een voorbijganger. Het is fijn als door jouw werk de gemeente door kan blijven gaan en zich er prettig bij voelt.”
Christien Molenaar-Dekker ervaart een goede samenwerking met de mobiliteitspool. “Er wordt goed rekening gehouden met reisafstand. Ik woon zelf in Amsterdam en dan is Haarlem heel goed te doen. Daarnaast krijg je een kennismakingsgesprek met de gemeente. Als je de kerk ziet als het lichaam van Christus, mag je onbevangen ‘ja’ zeggen tegen een ‘lichaamsdeel’ (gemeente) waar jij zelf misschien niet 1,2,3 voor gekozen had. Dat is een verrijkende ervaring! ”
Opvangen voor korte periode
Voor Anne Post geeft ambulant werken een nieuwe dimensie. “Ik kan in dit werk een basis leggen voor de gemeente om verder te bouwen.” Hij ervaart in dit werk ook het verschil tussen werken in een stad of in een dorp. “Contacten in de stad zijn meer open voor gelovigen, mensen zijn niet bang om te zeggen wat ze denken. In een dorp kent men elkaar vaak allemaal en dan ben je wat voorzichtiger.”
David Schiethart vindt de mobiliteitspool echt een meerwaarde hebben. “Als een predikant vertrekt, gaat het gewone werk - diensten, uitvaarten etc. - door. Het is dan goed dat iemand dat voor een korte periode kan opvangen.” Schiethart vindt het belangrijk dat het gemeentewerk niet alleen van de predikant afhangt. “Jezus zei ook tegen zijn discipelen: jullie moeten niet teveel op me leunen, het is goed dat ik vertrek.” Door de mobiliteitspool weten gemeenten dat er voor hen wordt gezorgd. “Als de nood aan de man komt, mogen ze weten dat er iemand beschikbaar is.”
