Voltooid leven is een actueel en tegelijkertijd kwetsbaar onderwerp. Het raakt aan de grote vragen van leven en geloof. Juist daarom willen protestantse kerken betrokkenheid tonen rondom dit thema, bijvoorbeeld door het organiseren van een gesprek. Zo ook in Ermelo, Doorwerth en Noordlaren.
Ermelo: Als predikant betrokken bij euthanasie
In 2017 was ds. Verbaan van de Oude Kerk in Ermelo betrokken bij de euthanasie van één van zijn gemeenteleden. Deze ervaring was de directe aanleiding om samen met de plaatselijke huisarts, tevens hospice arts en palliatief consulent, een bijeenkomst over het thema ‘voltooid leven’ te organiseren.
Extra mijl in het pastoraat
Er kwamen in Ermelo meer dan 150 mensen op deze bijeenkomst af. Een ongekend grote opkomst voor een bijeenkomst van het leerhuis. De huisarts hield een powerpointpresentatie over de invoelbaarheid van een euthanasieverzoek en presenteerde enkele cijfers rondom het overlijden in Nederland. Ook lichtte hij de mogelijkheden voor medisch handelen rondom het levenseinde toe.
Dominee Verbaan ging in op studies van dr. Els van Wijngaarden en dr. Frits de Lange en stelde vanuit enkele praktijkvoorbeelden de vraag naar de zin van de ouderdom. Daarnaast lag voor hem vooral de nadruk op de pastorale kant van dit thema.
Ds. Verbaan: “Voor mij betekent dit dat je in het pastoraat twee mijl moet meegaan, ook met hen die uiteindelijk na diepgaande gesprekken anders kiezen dan jij als pastor zou denken. Al Gods kinderen geldt immers, met woorden van de apostel Johannes (1 Joh 3:20): “God is groter dan ons hart”.
Doorwerth-Heveadorp: Verontrust gemeentelid
Voor de bijeenkomst in de protestantse gemeente Doorwerth-Heveadorp was een vraag van een verontrust gemeentelid de aanleiding voor het organiseren van een soortgelijke bijeenkomst als in Ermelo. “De kerk gaat toch niet mee in het wetsvoorstel van D66!?” Daarop besloot ds. Martin de Jong in samenwerking met de activiteitengroep van het pastoraat een bijeenkomst over dit thema te organiseren.
De Jong: “In het voorbereidende gesprek werd duidelijk, dat we onszelf niet direct als kerkelijke gemeente wilden uitspreken, maar dat we vooral ‘liefdevol nabij wilden zijn bij iemand met een doodswens of -verlangen’.“
Theater brengt onderwerp dichtbij
Een lokale huisarts gaf een informatieve lezing over verschillende medische en juridische mogelijkheden van levensbeëindiging. Daarna werden door acteurs van een trainingsbureau drie casussen rond het thema Voltooid Leven uitgespeeld en na besproken.
De Jong: “In de casussen werden de volgende situaties geschetst: een dochter bezoekt haar vader op de sterfdag van zijn vrouw/haar moeder. Zijn leven heeft na haar overlijden 10 jaar geleden nooit meer glans gekregen. Het mag wel stoppen. Een andere casus schetst een ouder stel. Zij is ernstig ziek en aan huis gebonden. Hij wil graag nog reizen. De impliciete afspraak om alles samen te doen, houdt hem tegen in zijn verlangen. Hoe lang wil zijn vrouw hem nog vasthouden? Kan haar dood hem niet bevrijden? Een derde casus draait om de pastorale begeleiding van een verlamde jonge man van 40. Ondanks allerlei behandelingen en begeleiding is de kleur van het leven verdwenen en ervaart hij het als zinloos. Hij kiest ervoor te sterven. Ze spreken samen over welke (pastorale) begeleiding nu voor hem wenselijk is.”
De 80 aanwezigen konden via een werkvorm hun mening geven of hun gevoel delen rond de desbetreffende situatie. Dit leverde persoonlijke en soms emotionele gesprekken op.
Noordlaren-Glimmen: Geen debat, maar gesprek
Ook de protestantse gemeente Noordlaren-Glimmen gaat binnenkort over dit thema in gesprek. Het onderwerp is aangedragen door gemeenteleden tijdens het startweekend in september. De bijeenkomst is uitdrukkelijk ook bedoeld voor mensen die geen lid zijn van de gemeente.
De gemeente heeft Hans van Dam als spreker uitgenodigd. Hij is consulent hersenaandoeningen en gespecialiseerd verpleegkundige (neurologie), en heeft een boek geschreven over euthanasie. Van Dam geeft aan dat het tijdens de bijeenkomst ‘niet gaat om debat, maar om gesprek. Om wat mensen voelen, verlangen, waar ze bang voor zijn, welke uitwegen ze (niet) zien.’
Daarnaast zal de voorzitter van de kerkenraad ds. Anja Kosterman een aantal vragen stellen over het thema Voltooid Leven. De voorbereidingsgroep heeft bewust voor deze ‘interviewvorm’ gekozen, zodat de bijeenkomst ook een interactief karakter heeft.
Lees ook:
