Gastvrij, open en toegankelijk zijn voor iedereen, dat was al lange tijd de grote wens van de hervormde en de gereformeerde kerk in Coevorden. Nu ze – met hulp van de Solidariteitskas - één protestantse gemeente zijn, kunnen de vensters naar de buurt open.
Samen één geloofsgemeenschap vormen in Coevorden, en als één kerk present zijn in de stad. Dat was al 50 jaar de wens van de hervormde gemeente en de gereformeerde kerk in Coevorden. Maar iedere keer kwam er weer een kink in de kabel. “Er moesten heel wat hobbels genomen worden om een samengaan vorm en inhoud te geven”, vertelt Leen Jansen Schoonhoven (72), voorzitter van het college van kerkrentmeesters.
Duwtje in de rug
Tot beide gemeenten steeds minder leden kregen en het steeds moeilijker werd om financieel alles rond te krijgen. “Het maakte de noodzaak tot samengaan ineens urgent”, vervolgt Jansen Schoonhoven. De coronatijd gaf onverwacht een duwtje in de rug. “De kerkenraden van beide gemeenten werkten intensief samen in die periode”, vervolgt Jansen Schoonhoven. “Het wederzijdse vertrouwen groeide daardoor enorm.” Het proces van samengaan werd kort daarna eindelijk ingezet.
Hulp van buitenaf
Om één gemeente te vormen met verschillende uitgangspunten en culturen was hulp van buitenaf heel welkom. “We hoorden dat er een mogelijkheid was voor een perspectiefsubsidie uit de Solidariteitskas van de Protestantse Kerk als het gaat om de toekomst van je gemeente”, vertelt Jansen Schoonhoven. “Kort daarna hebben we de aanvraag ingediend en daarbij onze droom gedeeld van één kerkelijke gemeente die er wil zijn voor alle inwoners van Coevorden.” De subsidie werd verstrekt en daardoor kon de hulp van extern adviseur Jenneke Span worden ingeschakeld.
Subsidiepotje
Leen Jansen Schoonhoven kijkt dankbaar terug op de periode waarin Span de twee gemeenten begeleidde. “Het is goed dat iemand van buitenaf de leiding heeft in een fusieproces.” Hij beveelt dit andere gemeenten in eenzelfde situatie van harte aan. “Haar externe hulp bracht ons proces van samengaan in een stroomversnelling. Het is goed dat de Protestantse Kerk een subsidiepotje heeft voor de toekomstbestendigheid van gemeenten.”
Nieuw elan
Na een intensief begeleidingsproces gingen de twee gemeenten in het voorjaar van 2022 verder als de Protestantse Gemeente Coevorden. Het kerkgebouw aan de Coevordense Singel werd de vaste plek van samenkomst. Op papier heeft de nieuwe gemeente zo’n 1200 leden. Op zondag komen er tussen de 150 en 200 kerkgangers naar de dienst. “In de eerste periode lag de nadruk op het elkaar leren kennen”, vertelt Jansen Schoonhoven. “De liturgie werd her en der wat moderner gemaakt. Dat was een grote wens van de jongere kerkgangers en ik moet zeggen dat daardoor een nieuw elan is ontstaan. Afgelopen zomer werden er 4 kinderen gedoopt in een kerkdienst, iets wat we al jaren niet meer hadden meegemaakt. Echt mooi om te zien.”
Subsidie voor gemeenteperspectief
Het bureau Steunverlening beoordeelt subsidieaanvragen vanuit de Solidariteitskas van de Protestantse Kerk. Projectmedewerker Erik Vink: “We toetsen of een subsidieverzoek voldoet aan de criteria en voorwaarden. De commissie Steunverlening neemt het uiteindelijke besluit over de toekenning en hoogte van de subsidie.” De twee gemeenten in Coevorden kregen een financiële bijdrage voor de begeleidingskosten van een externe adviseur bij het proces van samengaan, waarbij de nieuw te vormen gemeente een kerk wil zijn voor de hele buurt. “Het is goed dat gemeenten weten dat de subsidiemogelijkheid voor gemeenteperspectief er is”, zegt Vink. “Het ontzorgt henzelf in het fusieproces en biedt mogelijkheden voor de gemeente om zich meer naar buiten te richten.”
Kerk naar buiten
Toen de gemeenteleden helemaal gewend waren aan de nieuwe situatie, wilde de nieuwe gemeente ook graag hun kerk doordeweeks openstellen voor de hele buurt. “Als aparte gemeenten waren we vooral naar binnen gericht, maar samen wilden we als kerk naar buiten”, zegt Leen Jansen Schoonhoven. “Nu is er elke week een spelletjesmiddag voor ouderen, en vieren we regelmatig gezamenlijk verjaardagen in de kerk.” De gemeente heeft ook een heus kerkcafé: iedere woensdagmiddag is de kerkzaal tussen 14.30 en 16.00 uur open. Iedereen die wil, kan langskomen voor koffie, thee, een gezellig praatje of een goed gesprek. Jansen Schoonhoven: “Zo zijn we een plek waar ook mensen ‘van buiten’ terechtkunnen. En dat kan voor alles zijn: om je vreugde te delen, of juist je problemen, of als je behoefte hebt aan gezelschap. Mensen zijn in alle omstandigheden van het leven welkom bij ons.”
Dromen van meer
De komende jaren wil de nieuwe protestantse gemeente in Coevorden nog meer laten zien dat ze er is. "We dromen van meer”, lacht Leen Jansen Schoonhoven. "We willen nog meer ontmoetingen met elkaar en anderen organiseren, voor jong en oud”, besluit hij. “Zodat we iedere dag een plek zijn waar je problemen en zorgen met elkaar kunt delen en waar we kunnen laten zien hoeveel moois het geloof en de kerkgemeenschap bieden.”
Solidariteitskas: van gemeenten, voor gemeenten
Elke protestantse gemeente die financiële steun nodig heeft of geld om een vernieuwend plan uit te voeren, kan subsidie aanvragen bij de Solidariteitskas. Naast de subsidie voor gemeenteperspectief kan ook een bijdrage worden verstrekt in de kosten van nieuwbouw, verduurzaming, restauratie van een kerkgebouw of kerkorgel, als de gemeente hiervoor zelf niet voldoende financiële middelen heeft. Vanaf 2025 kunnen diaconieën ook een beroep doen op de Solidariteitskas.
Lees hoe subsidie uit de Solidariteitskas hielp om de kleine kerk in Jisp open te houden:
Bron artikel: Kerkbeheer, magazine van de Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB)
