In de Week tegen Armoede (9-13 oktober 2023) bezocht Jurjen de Groot, directeur dienstenorganisatie, met Rommie Nauta, adviseur van de directie, een drietal projecten die worden ondersteund door Kerk in Actie.
De Groot: “Ik ben onder de indruk van alles wat kerkleden doen voor de naaste. De kerken staan dicht bij de mensen die hulp nodig hebben. Wij willen die rauwe werkelijkheid voelen, en deze ervaringen meenemen in ons beleid.”
Hoogeveense schuldhulp: ‘Ook mensen buiten de kerk doen mee als maatje’
Met de campagne Samen tegen armoede van Kerk in Actie dragen kerken eraan bij dat mensen in armoede er niet alleen voor staan. In Hoogeveen werkt de kerk nauw samen met SchuldHulpMaatje. Carla van der Vlist, mede-initiatiefnemer van de Vereniging SchuldHulpMaatje Nederland, vertelt dat veel mensen hun geldproblemen gemiddeld vijf jaar verzwijgen, en pas hulp vragen als ze diep in de schulden zitten.
De schaamte is groot. Dat geldt vooral voor mensen met een goed salaris die door verkeerde keuzes in de schulden komen. Dat merken de maatjes in Hoogeveen eveneens. De laatste tijd vragen ook steeds meer asielzoekers met een status hulp. In Hoogeveen zijn veel inwoners laag opgeleid, en de armoede wordt vaak overgeërfd. Diverse schuldhulpmaatjes zijn zelf uit de schulden geholpen en daarna maatje geworden.
“We hebben nooit moeite gehad om maatjes te vinden”, vertelt Ria van der Vinne, een van de drie coördinatoren. Wie schuldhulpmaatje wil worden, krijgt eerst een screening en een driedaagse opleiding. “We begonnen met 24 maatjes en hebben er nu dertig, van wie er negen na tien jaar nog steeds actief zijn. Dat is best veel, aangezien het niet gemakkelijk is om met zoveel nood in aanraking te komen. Je hebt veel liefde en geduld nodig. Wij houden het vol omdat we werkelijk iets kunnen betekenen. Je ziet echt dat mensen weer grip krijgen op hun leven.” Tachtig procent van de maatjes heeft een binding met de kerk, “maar ook mensen buiten de kerk doen inmiddels mee.”
Hoogeveen krijgt per jaar tussen de zestig en negentig hulpvragen. De helft van de hulp is financieel, de andere helft sociaal-emotioneel. Vaak is er sprake van meervoudige problematiek. Preventie is dus belangrijk. Maar hoe vind je de mensen die geldproblemen dreigen te krijgen? Daarover vertellen Ton Bargeman en Alex Visscher, die ook bij SchuldHulpMaatje in Hoogeveen betrokken zijn. “We plaatsen artikelen in de media, leggen flyers neer, houden presentaties en vergaderen met organisaties als het Leger des Heils, de Voedselbank, Humanitas en de gemeentelijke overheid. We hebben ook een Loket Geldzaken en een inloopspreekuur van de diaconie. Soms krijgen we via werkgevers een tip. We merken dat de plaatselijke kerken ons nog niet zo goed weten te vinden.”
Jurjen de Groot spreekt zijn waardering uit voor het werk van SchuldHulpMaatje in Hoogeveen: “Deze hulp is een goed voorbeeld van hoe de kerk van maatschappelijke waarde en betekenis is.”
Assen Bloeit: plek van verbinding, waar eenzaamheid wordt doorbroken
Assen Bloeit is een diaconale presentieplek in een wijk met veel eenzaamheid en armoede. Initiatiefnemers zijn Rudolf Setz en zijn vrouw Akke, die zich geleid voelden om in deze wijk te gaan wonen. “Ik had een droom voor deze wijk”, vertelt Rudolf. Hij geloofde met het kerkgebouw De Open Hof die droom te kunnen verwezenlijken. Het gebouw was eigendom van een miljonair die het ook voor die droom wilde verkopen. Tegelijk hadden ook projectontwikkelaars belangstelling. “Ik had binnen een maand drie ton nodig aan toezeggingen”, vertelt Rudolf. Hij brainstormde met een groepje geestverwanten en enthousiasmeerde vele particulieren die daadwerkelijk bijdroegen. Ook schreef hij brieven naar allerlei fondsen, naar Kerk in Actie en andere organisaties.
De Open Hof is volledig verbouwd om plaats te bieden aan diverse projecten. Er vinden drie kerkgemeenschappen onderdak. De zalen in het gebouw voelen huiselijk aan, met gezellige banken, kussens en kleurrijke wanden. Het hart wordt gevormd door het buurtrestaurant, waar iedereen voor een basisbedrag van vijf euro een diner van hoog niveau krijgt opgediend. Het kookteam heeft diverse culturele achtergronden en dat is te proeven!
Het doel van Assen Bloeit is om de gemeenschap in de wijk te bevorderen. “De buurtbewoners hebben allemaal met hun talenten iets te geven. Maar ze zijn wel eenzaam. Dit is een plek waar zij elkaar ontmoeten, vrijwilliger kunnen worden, en van waarde kunnen zijn. Want dat je voor niemand van betekenis bent, is de diepste vorm van eenzaamheid.”
Er is een samenwerking met Stichting Cosis, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke en psychische beperking. De cliënten doen mee als vrijwilliger. Er is een tuinproject, een giftshop waar zelfgemaakte producten worden verkocht, er zijn wijkfeesten voor de buurt. En het nieuwste project is dat bewoners van een flatgebouw worden uitgenodigd om elkaar te ontmoeten in het restaurant.
Rudolf Setz: “We willen Jezus present stellen, niet als christen, maar als naaste, vanuit barmhartigheid en gelijkwaardigheid.” Jurjen de Groot reageert daarop: “Dankzij persoonlijk leiderschap is hier veel tot stand gekomen. Mensen kunnen tot hun eigen verrassing van betekenis zijn en de kracht van verbinding ervaren. Dat is betekenisvol kerk-zijn midden in de samenleving.”
Stadskanaal: ‘De hele gemeente is actief bij diaconaal werk betrokken’
In de Protestantse Gemeente Stadskanaal wordt het gezelschap verwelkomd door de diaconie, met als secretarispaar Inge en Hendrik Huisman. De enthousiaste groep wil de hele gemeente actief bij het diaconale werk te betrekken. “Want je roeping als christen is meer dan af en toe geld in de collectezak doen en het verder overlaten aan de diaconie.” Honderd en gezinnen in Stadskanaal leven onder het bestaansminimum. Zeshonderd hiervan worden geholpen door de plaatselijk stichting Veur Noppes. De diaconie heeft nauwe contacten deze stichting en met de Voedselbank en SchuldHulpMaatje. Iedere zondag staat er een boodschappenkar in de kerk waar mensen producten in kunnen doen. In november worden er cadeautjes voor de kinderen ingezameld. De kerk levert ook vrijwilligers voor de Voedselbank.
“Tijdens het volgen van de workshop ‘Armoede, waar hebben we het over?’ gingen onze ogen voor armoede open”, vertellen de diakenen. “We hebben ook de ouderlingen en bezoekmedewerkers verteld hoe zij tijdens het ouderlingenbezoek op signalen van armoede kunnen letten.” De diaconie heeft veel gehad aan het bezoek en de tips van de classicaal diaconaal consulent.
De diakenen van de Protestantse Gemeente Stadskanaal die tijdens dit werkbezoek van de dienstenorganisatie aanwezig zijn, hebben zelf armoede gekend. Op een gegeven moment was de vraag: betalen we van dit tientje de boodschappen of de brandstof? Gelukkig zijn wij geholpen door familie en door de diaconie. Die ervaring houdt bij ons als diakenen het vuur erin.”
De diaconie heeft als motto: 'Doen wat we kunnen en wat we doen, moet goed gebeuren'. Z organiseren ze onder andere de Actie vakantietas en de kerstpakkettenactie. Daaraan is een vervolg gekoppeld door te vragen aan de ontvangers: Hoe gaat het met je? Zal ik nog eens komen?
Net als in de andere plaatsen overhandigt Jurjen de Groot een paaskaars. “Jullie zijn een enthousiaste club. In de hele wereld zijn groepjes mensen zoals jullie, die anderen helpen. Omdat we liefhebben. Met de paaskaars zeggen we: Hoe donker het ook is, het licht van Jezus Christus komt erdoorheen.”
Op de foto: Jurjen de Groot in de keuken van Assen bloeit.
