Wat doe je met diaconaal vermogen? Het ligt aan de situatie van jouw gemeente. Geld oppotten is meestal niet de beste optie. Kijk wie je kunt helpen en beleg eventueel een deel dat je voor lange tijd niet nodig hebt, zeggen Evelien Vrolijk en Koert Jansen.
Koert Jansen en Evelien Vrolijk werken beide bij de Protestantse Kerk. Jansen als portefeuillehouder beleggingen en Vrolijk als adviseur dienstverlening van de classes Fryslân en Groningen-Drenthe. Het (aanzienlijke) totale vermogen van protestantse gemeenten in deze provincies was enkele jaren geleden een van de aanleidingen voor het rapport ‘Werkzaam vermogen’. De boodschap van dit rapport was kort gezegd: maak je vermogen werkzaam ten dienste van het koninkrijk van God. “Diaconaal geld staat vaak lang op de bank”, weet Vrolijk. “De verantwoordelijkheid voor de collectezak wordt zwaar gevoeld. Diaconaal geld is in de loop der eeuwen bij elkaar gebracht, dat geef je niet zomaar uit.” Vrolijk heeft gezien hoe sommige diaconieën desondanks goed met het advies uit het rapport aan de slag zijn gegaan en hun vermogen zijn gaan afbouwen. “In plaats van bezig met financieel beheer zijn we nu weer echt gericht op onze diaconale taak”, was een reactie die ze hoorde.
Uitgeven
Wat het uitgeven van diaconaal geld betreft, daarvoor is het verstandig om goed beleid te maken. Het is dan belangrijk dat je de sociale kaart van je omgeving kent. Waar kun je als diaconie helpen waar nog geen helper is, met andere woorden: waar kun je van toegevoegde waarde zijn? In de eerste afleveringVerder lezen
Vasthouden aan beleid of doen wat er op je pad komt? van de serie Diaconale dilemma’s lees je meer over het maken van diaconaal beleid.
Het is ook de boodschap van Koert Jansen: als diaconie niet te veel op je geld blijven zitten, maar om je heen kijken wie het kan gebruiken. Soms kan beleggen een optie zijn, al geldt dat niet voor elke diaconie. “Het is een financiële afweging”, zegt Jansen. “Hoe langer je het geld kunt missen, hoe aantrekkelijker het is om te beleggen. Als je je vermogen binnen nu en 5 jaar wilt aanspreken, is beleggen niet verstandig. Als je het langer kunt wegzetten, mogelijk wel. Het rendement is vaak beter dan dat van een spaarrekening.”
Hoe dan ook, benadrukt hij, vraagt beleggen om specifieke kennis, en veel diaconieën hebben die niet. Voor hen is er goed nieuws: de Protestantse Kerk heeft het initiatief genomen om een kerkelijk beleggingsfonds op te richten waar plaatselijke diaconieën in kunnen deelnemen. “Het is een professioneel beleggingsfonds dat opereert volgens landelijke richtlijnen. Belangrijke kenmerken van het fonds zijn dat het diaconieën ontzorgt en dat het zich richt op duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid.” De naam van het fonds is BOAZ, genoemd naar de Bijbelse figuur, omdat hij een goede rentmeester was.
Duurzaam
Koert Jansen legt uit dat er twee Boaz-beleggingsfondsenVerder lezen
Protestantse Kerk lanceert duurzame beleggingsfondsen Boaz zijn: een duurzaam fonds en een impactfonds. “Het duurzame fonds belegt in bedrijven die zo min mogelijk schade toebrengen aan bijvoorbeeld klimaat en mensenrechten. De negatieve gevolgen die investeringen kunnen hebben worden geminimaliseerd en er wordt dus sowieso niet in de olie-, gas- en wapenindustrie belegd. Het impactfonds gaat niet uit van wat we niet willen, maar juist van wat we wél willen bereiken. Het rendement van dit fonds is wellicht lager en het risico wat groter, maar het zet in op thema’s als bijvoorbeeld duurzame energie, duurzame landbouw en duurzaam water, gezondheidszorg en circulaire economie. Dit zijn thema’s die passen bij een diaconie.”
Binnen beide fondsen vindt ook shareholder engagement plaats, zegt Jansen en hij legt uit: “Als kerk vinden we dat als je belegt, je je stem moet laten horen. Je bent mede-eigenaar van bedrijven. Als daar dingen aan de hand zijn, als je vindt dat iets beter kan, moet je je mond opendoen, de dialoog aangaan.” BOAZ doet dit shareholder engagement samen met De Nieuwe Beurskoers, een oecumenische vereniging van kerken en kerkelijke instellingen die bedrijven aanspoort om menswaardig te ondernemen.
Adviseren
Enthousiast over beleggen met BOAZ? Dan niet meteen bellen, benadrukt Jansen. “Als je als diaconie nog nooit hebt belegd, ga het dan niet zomaar opeens doen. Laat je eerst adviseren. Je kunt hiervoor contact opnemen met het Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken (CCBB). Die kan onderzoeken of beleggen voor jouw diaconie een verstandige keuze is. Komen zij met een positief advies, dan kun je met BOAZ in gesprek over welk fonds heb beste bij je past: het duurzame of het impactfonds.” Evelien Vrolijk vult aan: “Kijk ook wat aansluit bij jullie kerkenraad als geheel. Wel of niet beleggen is niet alleen een vraag van de diaconie – en eventueel de kerkrentmeesters – maar van de hele kerkenraad. Het CCBB zal hier ook op inzetten. Wel of niet beleggen heeft immers alles te maken met jullie tijdshorizon en te verwachten bestedingen.”
Diaconaal geld uitgeven, sparen of beleggen? Het ligt aan de situatie en plannen van jouw gemeente. Geld oppotten is in elk geval meestal niet de beste optie. Kijk om je heen wie je kunt helpen en beleg eventueel een deel van je vermogen dat je voor lange tijd niet nodig hebt. Maar laat je daarbij adviseren, zodat je met elkaar weloverwogen voor je vermogen kunt zorgen, op een manier die bij jullie situatie past.
Lees meer in de serie diaconale dilemma's:
