De preek. Voor jongeren vaak niet het favoriete onderdeel van de kerkdienst. Hoe blijven ze tóch betrokken? Vier jongeren en hun predikant vertellen hoe het in Benschop werkt.
Annemarie Six-Wienen (51) is sinds mei 2017 predikant in de Protestantse Gemeente Benschop, een kerk met bijna 200 leden. Toen ze begon, heeft ze alle kerkleden een persoonlijk kennismakingsbezoek gebracht, óók de jongeren.
Eva Smulders (16) is een van die jongeren met wie Annemarie een gesprek had. “Ik vond het eerst wel apart om echt contact te hebben met een dominee,” vertelt ze. “Ik had nog nooit meegemaakt dat een dominee wilde weten hoe het met me gaat. Nu ben ik het gewend.” Dezelfde ervaring heeft Younes Talhaoui (15): “Ik weet dat ik haar altijd een appje kan sturen.”
“Ja,” zegt ook Evelien Overbeek (17) “ik ben met school twee weken naar Malawi geweest. Toen kreeg ik appjes van haar. Heel mooi als de dominee met je meeleeft.” Jorn Houdijk (16) merkt dat ook na afloop van een kerkdienst: “Ik vind het leuk dat onze dominee na de dienst altijd bij de uitgang gaat staan. Dan geeft ze iedereen een hand en maakt een praatje.”
Preek
Dit sluit aan bij de visie van Annemarie op gemeente-zijn en hoe zij het contact als predikant met gemeenteleden – en met name jongeren – graag ziet. “Mijn ideaal is dat je niet alleen op zondag kerk bent, maar de hele week door. Doordeweeks contact hebben we nodig om als gemeenschap toekomst te hebben. En dat is voor jongeren nóg belangrijker. Jongeren van nu zijn de kerk van later. Dat begint al bij de geboorte van een baby. Zodra er een baby geboren wordt, ga ik bij dat gezin langs. En vanaf dan probeer ik zoveel mogelijk persoonlijk betrokken te zijn.”
Vanuit die betrokkenheid hoopt Annemarie haar preken zo praktisch en aansprekend mogelijk te maken. Voorbeelden uit haar eigen leven en dingen die tegen haar verteld worden, probeert ze erin te verwerken. “Ik vind het belangrijk dat een preek voor iedereen begrijpelijk is. Tegelijk wil ik het ook niet te simpel maken. Ik wil mijn gehoor serieus nemen.”
Jorn heeft een duidelijke mening over de preek. “Een preek is voor mij geslaagd als ik echt snap wat er wordt bedoeld. Maar soms onthoud ik maar 3 procent.” Hij herinnert zich vooral de praktische voorbeelden. “Ze preekte een keer over een man die heel erg langzaam deed bij de kassa, en toen ging de caissière ook nog met hem praten. De man vertelde toen dat zijn vrouw net was overleden. Dat heb ik altijd onthouden.” Annemarie glimlacht. “Ja, dat vond ik een mooi voorbeeld om duidelijk te maken hoe belangrijk het is om naar elkaar om te kijken en elkaar echt te zíen.”
Evelien: “Ik vind een preek mooi als het herkenbaar is, als het gaat over iets wat mij bezighoudt.” “En als het in een taal is die ik begrijp,” voegt Eva toe, “of als er vragen worden gesteld waar ik echt iets mee kan.” “En als het pakkend wordt gebracht!” roept Younes. “Ik vind dat onze dominee dat wel goed doet,” knipoogt Eva. Annemarie lacht: “Je mag het ook zeggen als dat niet zo is, hoor!”
Zingen
Het zijn juist de dingen buiten de kerkdienst om die de boodschap van de preek extra kracht bijzetten, is de ervaring van Annemarie. “In het najaar en in het voorjaar geef ik een aantal weken achter elkaar catechese. Ik probeer daar dingen uit mee te nemen voor de kerkdienst.”
Eva vindt het fijn om te merken dat er echt geluisterd wordt. “Ik heb een keer gezegd dat ik het zo suf vond dat we tijdens de dienst het Onze Vader opzeggen. Ik vind het veel mooier om het te zingen. Dat heeft ze onthouden. Laatst zongen we het Onze Vader.”
Ook bij de keuze van de liederen probeert Annemarie rekening te houden met jongeren. “Ik heb ze allemaal gevraagd om een top-5 van mooie christelijke liederen te maken. In elke dienst probeer ik in ieder geval één lied daarvan te zingen.” Younes: “Ik vind een kerkdienst veel aantrekkelijker als er liedjes worden gezongen die ik ken, zoals Opwekkingsliederen.”
Gezellig
Toch zitten ze niet elke zondagochtend in de kerk. Eva: “Ik zou het fijner vinden als de kerkdiensten op zondagavond zouden zijn. Ik wil eigenlijk graag uitslapen.” Annemarie: “Dat jongeren op zondagochtend willen uitslapen, begrijp ik, al vind ik het wel jammer. Gelukkig gaat het juist niet alleen om de kerkdienst. Ik ben blij met het contact dat ik heb met de jongeren.”
Jorn heeft nog wel een idee: “Ik denk dat het zou helpen als we in onze groepsapp met een hele groep afspreken om naar de kerk te gaan. Dan is het veel leuker en zien we ook elkaar.”
Tips
Vier tips uit het onderzoek Betrokken bij de preek: jongeren en de preek.
- Werk samen als predikant en jongeren/jeugdleiding.
- Verzamel een lijst met onderwerpen waarover jongeren meer willen weten en welke vragen/ervaringen er onder hen leven.
- Maak een lijst van blogs, vloggers of trends die een predikant moet kennen om jongeren te begrijpen.
- Voor iedereen die een preek aanhoort, geldt: neem je eigen motivatie onder de loep. Wil je jezelf laten veranderen door de preek?
Download Onderzoek 'Betrokken bij de preek: jongeren en de preek'
>> Meer tips? Lees Jongeren en de preek: Relatie is het sleutelwoord.
Tekst: Hanna Smallenbroek | Beeld: Jörgen Caris