Dilemma
In deze serie reageren drie mensen uit de kerk op een dilemma.
Veel jonge mensen zijn op zoek naar zingeving, maar vinden die meestal niet in de kerk. Jurjen de Groot, directeur van de dienstenorganisatie, ontdekte tijdens een studieonderzoek* dat jonge mensen zingeving vooral zoeken in informele groepen: waar je verschillende perspectieven op zin en geloof kunt bespreken, waar geen oordeel is, waar je samen leuke dingen doet en elkaar steunt. Drie werkers in de kerk vertellen over hun ervaringen met jongeren.
“Zoeken naar de verbinding”
“Ik ben ouderling voor ‘jeugd en gezin’ in een gemeente met een redelijk grote groep kinderen, een handvol tieners, en maar weinig jongvolwassenen en mensen tussen 40 en 60 jaar. Ik heb op mijn werk veel contact met jonge mensen, en ervaar daar hoe zij bezig zijn met zingeving. Ik voer vaak hele discussies over het geloof en de kerk. Het maakt niet uit dat ik wat ouder ben, als je je open en laagdrempelig opstelt en het gesprek aangaat, levert dat waardevolle gesprekken op. Die laagdrempeligheid kan de kerk ook helpen.
Daarnaast denk ik dat we in de kerk moeten zoeken naar de verbinding. De verbinding tussen jongeren en ouderen in de gemeente, want uiteindelijk vormen we met alle generaties samen één gemeente. En de verbinding tussen jongeren en bestaande momenten en activiteiten in de kerk. De laatste vijf jaar hadden we in onze gemeente geen specifieke activiteiten voor de jeugd meer. Maar we hebben wel een aantal nieuwe, jonge gezinnen in de gemeente. Een van die ouders heeft het initiatief genomen om tieners bij elkaar te brengen in een tienerdienst, zodat het niet ophoudt na de kinderdienst. Die tienerdienst vindt eens per maand plaats, en er komen zo’n zeven jongeren op af. Buiten de tienerdienst om zijn we op zoek naar momenten om de tieners ook op andere manieren te betrekken. Bijvoorbeeld bij de organisatie van bijzondere diensten, of door hen op de zondag van de tienerdienst de bloemen te laten bezorgen. Die gaan meestal naar oudere mensen. Mijn ervaring is dat zij het geweldig vinden als er een jong persoon voor de deur staat. Zo hopen we bij meer dingen aan te kunnen haken, je hoeft niet altijd iets nieuws te bedenken. Gewoon proberen, en dan kijken wat wel en wat niet werkt.”
Judith Braam, jeugdouderling in de Protestantse Gemeente Vorden
“Interesse tonen en relaties opbouwen”
“Ik begeleid kerken die worstelen met jongeren die vertrekken. Ze willen graag wat doen om hen te behouden of weer in de kerk te krijgen. Ik probeer dat om te draaien in hoe ze betrokken kunnen blijven bij jongeren. In een korte training wil ik ze aanzetten om te kiezen voor een doelgroep waar ze voor willen gaan, aan te sluiten bij netwerken die er al zijn, en aan te haken op waar ze als kerk goed in zijn of een passie voor hebben. Als je als kerk wilt focussen op de 20+-groep en een passie hebt voor bijvoorbeeld klimaat, welke mensen heb je dan beschikbaar die dit met elkaar gaan verbinden? Laat daarnaast kleine initiatieven aansluiten bij grotere. Neem bijvoorbeeld de jongeren die van muziek houden mee naar het Gracelandfestival. Neem jongeren die van Taizé houden mee naar Taizé en organiseer door het jaar heen kleine initiatieven hieromheen. Ik hoorde over een moestuinproject van de Protestantse Gemeente Dronten, opgezet vanuit het initiatief #DurfteVerder lezen
Methode #Durfte verbindt jong en oud in de kerk op basis van gedeelde passie dat jong en oud in de kerk op basis van gedeelde passie met elkaar verbindt. Alle generaties werken in die moestuin, er wordt eten uitgedeeld en er wordt samen gegeten. Op zondagochtend wordt een aantal geloofsprincipes in de kerkdienst uitgewerkt, zoals zaaien en oogsten.
Wat je als kerk in ieder geval moet doen is interesse tonen in jongeren en relaties opbouwen. Een jeugdwerker in Dordrecht had in coronatijd de beste tijd van haar leven. Ze was met jongeren gaan wandelen en had betere gesprekken gevoerd dan ooit.
Ik ben best hoopvol als het gaat om kerk en jongeren, maar vind het ook spannend welke kerken het gaat lukken om aansluiting te vinden. Kerken van Mozaïek lukt dat vaak beter, zij staan dichter bij mensen en hebben een duidelijker identiteit. De Protestantse Kerk heeft wel een slag te maken.”
Corjan Matsinger, religieus trendwatcher en jongerenwerker
“Plek bieden waar je zonder voorwaarden mag komen”
“In mijn gemeente komen ruim honderd kinderen en tieners. Het jeugdwerk is dankzij de jeugdouderling goed opgezet. We zien de laatste jaren wel dat jongeren vanaf 16 jaar minder of helemaal niet meer komen. Corona heeft die ontwikkeling geen goed gedaan. De jeugdouderling heeft een klankbordgroep verzameld van mensen die nadenken over wat goed jeugdwerk is. Momenteel gaat het over de vraag hoe we de 16-plussers kunnen blijven betrekken. Wat heeft deze groep nodig? Welke vragen stellen ze? En wat kunnen wij hen daarin bieden? Maar ook: op welk punt mogen we ze loslaten? We hebben bedacht dat we, net zoals ouderen worden bezocht, ook deze jongeren willen bezoeken. Zodra ze 16 worden, ga ik als jeugdwerker met hen in gesprek. Ik wil weten hoe het met hen gaat, hoe ze in hun vel zitten, in hun geloof, wat ze in de kerk vinden, en wat niet. Ik heb al mooie, persoonlijke gesprekken gehad. Wat ik niet verwacht had, is dat ze allemaal God zoeken. Maar ze vinden Hem niet alleen in de kerk. Als ik vertel dat God ook buiten de kerk naar mensen toekomt, dan hoor ik ze luisteren. Ik denk dat het een verademing voor ze is om dat in de kerk bevestigd te krijgen.
Voor jongeren is het belangrijk dat de kerk hen ziet, luistert naar hun vragen en hun een plek biedt waar ze zichzelf kunnen zijn. En waar we op een laagdrempelige manier over de Bijbel en het evangelie spreken. Dat is in ieder geval wat de kerk te bieden heeft: een fijne plek waar je gewoon, zonder voorwaarden, mag komen.
Bij de jeugdvereniging geef ik tieners een rol in verschillende commissies. In het verleden werd altijd veel voor hen geregeld, nu proberen we dat om te draaien. Dat geef hun een gevoel van verantwoordelijkheid: wij maken dit met elkaar. Ze worden er hartstikke enthousiast van.”
Wieneke Hollebrandse, jeugdwerker in de wijkgemeente Marekerk in Leiden
Meer informatie
- Studieonderzoek van Jurjen de Groot over Kerk-zijn met jonge generaties
- Alle informatie op protestantsekerk.nl over Jeugdwerk
