Sterk jeugdwerk in jouw gemeente? Investeer in gezinnen!

Wil je sterk jeugdwerk in jouw gemeente, dan moet je investeren in gezinnen, daar was jeugdwerker Esther van Maanen van overtuigd. Inmiddels alweer een aantal jaar geleden bezocht zij samen met een aantal vrijwilligers alle gezinnen in de Protestantse Gemeente De Brug, in het kader van het bezoekproject ‘Gezinnen, kerk en geloof’. 

De vrijwilligers kregen eerst een training. Voor de bezoeken lag er een vragenlijstBenieuwd naar deze vragenlijst? Download hem hier. klaar. Aan de hand daarvan konden ouders vertellen waar zij tegenaan liepen in de geloofsopvoeding, wat de behoeften zijn van hun kinderen en hoe de kerk ouders en kinderen hierbij zou kunnen helpen. Een paar uitkomsten van het onderzoek: organiseer cursussen voor ouders en stel een speciale ouderling voor gezinnen aan. 

Verschil

De huidige ouderling gezinnen, Els Zijlstra, is moeder van twee dochters van 16 en 19 jaar. Ook bij haar thuis kwam destijds iemand langs met een vragenlijst. “Alle gezinnen in de kerk zijn bezocht en geïnterviewd.” Toen de kerkenraad aan de slag ging met het beleid voor de gemeente, heeft ze rekening gehouden met de resultaten van het bezoekproject. “Het onderzoek heeft destijds echt verschil gemaakt.” 

Els noemt als voorbeeld de cursussen: “Niet elke ouder zit te wachten op een cursus, maar voor een aantal ouders gaven deze avonden antwoord op vragen waar ze mee rondliepen. Ook kregen ze zo de gelegenheid om andere ouders te leren kennen.” Zo waren er avonden voor ouders die zonder partner de geloofsopvoeding vormgeven, en een avond over het creatief inzetten van bijbel en gebed in het gezin. 

“Het is belangrijk om als gemeente opvoedondersteuning aan te bieden”, stelt ze. “Onze cursus duurde maar vijf avonden, maar het hoeft ook niet groots. Het is belangrijk dat de mogelijkheid er is en dat ouders hiervan op de hoogte zijn. Op die manier is er in ieder geval een plek waar ouders elkaar kunnen ontmoeten en waar ze terecht kunnen met vragen over opvoeding en geloven.”

Taak in de kerk

Zelf heeft ze ervaren dat de kerk van belang is geweest voor haar gezin. “Onze jongste mopperde een tijdlang als we naar de kerk gingen. Ik heb toen gestimuleerd dat mijn kinderen betrokken zouden worden bij de oppasVerder lezenKinderoppas in de kerk, hoe doe je dat?.” Dat had effect: “Zodra mijn jongste dochter stond ingeroosterd, ging ze uit zichzelf mee naar de kerk. Ik merkte toen hoe belangrijk het is dat mijn kind een taak had in de kerk.” Wanneer kinderen en jongeren actief worden ingeschakeld, voelen ze zich eerder volwaardig onderdeel van de gemeente. Bovendien stimuleert dit ook de aanwezigheid van gezinnen in de kerkdienst.

Ook het hebben van vrienden in de kerk, is cruciaal voor kinderen en jongeren, heeft Els gemerkt. “Als je kinderen in de kerk een band opbouwen met anderen, maakt dat de geloofsopvoeding voor mijn gevoel makkelijker. Wil je als gemeente zorgen dat gezinnen betrokken blijven, dan zijn goed jeugdbeleid en een jeugdwerker heel zinvol. Een jeugdwerker kan een aanspreekpunt zijn voor jongeren en groepsvorming stimuleren.”

Druk, druk, druk

Juist doordat ze als moeder had gemerkt hoeveel impact het heeft als de kerk aandacht heeft voor gezinnen, was ze meteen enthousiast toen ze werd gevraagd om ouderling gezinnen te worden. “Die taak is wel lastiger dan ik dacht”, geeft ze toe. “Veel gezinnen zijn druk, druk, druk. En in al die drukte krijgt de kerk niet altijd de prioriteit, merk ik. Stuurde ik bijvoorbeeld een mailtje naar alle gezinnen om een afspraak te maken, dan lukte dat niet.” 

Ze moest haar eigen weg vinden, want “er zijn niet heel veel ouderlingen met een speciale opdracht voor gezinnen”, weet ze. Ze legt nu meteen al contact zodra er een kind is geboren. “Als de doopkaart gebracht moet worden bij het gezin, maak ik een afspraak. Dat is een mooie manier, want zo kan ik kennismaken met het jonge gezin én hoor ik wat er leeft onder gezinnen.” 

Ze loopt er regelmatig tegenaan dat openheid lastig is. “Soms wéét je dat er iets speelt in een gezin, maar merk je dat ouders het gesprek liever mijden. Juist als het gaat om geloofsopvoeding is openheid naar elkaar belangrijk.” Zelf merkte ze hoe belangrijk openheid is toen ze vorig jaar een cursus voor ouders van tieners organiseerde. “Tijdens de cursus trokken we vijf avonden met elkaar op. De openheid die dan ontstaat, is fijn voor ouders.” 

Zelfs als het lijkt alsof er weinig behoefte is aan betrokkenheid van de kerk, dan is het tóch belangrijk dat de kerk zich hiervoor inzet, benadrukt ze. “Ouders weten dan in elk geval waar ze terecht kunnen.”

Els: “We blijven als gemeente inzetten op geloofsopvoeding en de gezinnen. Het is mooi om te merken dat ook in de kerkenraad het belang hiervan wordt ingezien. Het aantal ambtsdragers in de gemeente is een tijdje geleden verminderd om efficiënter te zijn, maar daarbij is duidelijk gekozen om de ouderling voor gezinnen wel te behouden. Wij als gemeente ervaren namelijk dat de gemeente sterker is als gezinnen en geloofsopvoeding de aandacht krijgen die nodig is.”

Voor een complete beschrijving van dit project, zie: