De Protestantse Kerk is sinds haar oprichting lid van de Lutherse Wereldfederatie (LWF). Zij weet zich daardoor wereldwijd verbonden met ruim 80 miljoen lutheranen uit rond 150 lidkerken in bijna 100 landen. De Lutherse Wereldfederatie vormt een wereldwijde gemeenschap van kerken die zich verbonden weten in de lutherse traditie. Onder lutheranen staat zij daarom ook wel bekend als ‘de lutherse wereldfamilie’.
De Lutherse Wereldfederatie werd in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in 1947 opgericht te Lund (Zweden), als opvolger van de Lutherse Wereldconventie. Haar doel was aanvankelijk om te werken aan het helen van de wonden die de oorlog had geslagen in samenlevingen en onder kerkleden van verschillende naties, en voornamelijk om zorg te bieden bij de grote naoorlogse migratie-kwestie.
Katholiek kerk-zijn van alle tijden en plaatsen
In de toevoeging ‘een gemeenschap (communio) van kerken’ aan de naam van de Lutherse Wereldfederatie komt tot uitdrukking wat zij wil zijn in de wereld. De Lutherse Wereldfederatie vormt niet enkel een internationale organisatiestructuur voor bovenplaatselijke vraagstukken, maar wil veeleer gestalte geven aan ‘katholiek’ kerk-zijn ‘van alle tijden en plaatsen’. Dit uit zich bijvoorbeeld in de grensoverstijgende erkenning van elkaars ambten, en de onderlinge kansel- en avondmaalsgemeenschap van de lidkerken. De communio van kerken weet zich gedragen door een gezamenlijke liturgie die in wezenlijke delen wederzijds herkenbaar is en ervaren wordt, en zo gemeenschap sticht over de grenzen van taal en cultuur heen. Zij wordt ook tastbaar in de onderlinge steun die de lidkerken elkaar bieden, en in hun gemeenschappelijke vereniging van krachten om wereldwijd gehoor te geven en hulp te bieden aan mensen die geconfronteerd worden met onrecht. In dit alles werkt de decennialang gegroeide ecclesiale ervaring van de Lutherse Wereldfederatie door.
Organisatie en werk
Vanuit het Oecumenisch Centrum in Genève (Zwitserland) werkt de Lutherse Wereldfederatie in zeven wereldregio’s; Afrika, Azië, Noord-, West- en Oost-Europa, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, en Noord-Amerika. Gedreven vanuit de boodschap van het Evangelie ondersteunt de Lutherse Wereldfederatie kerken wereldwijd om in hun plaatselijke context betekenisvolle getuigen van het geloof en voortdurende reformatie te zijn: om als gemeenschap van gelovigen te leven vanuit de genade van God in Christus. Zij verwezenlijkt dit onder meer door bevordering van oecumenische en interreligieuze dialoog en betrekkingen, en het stimuleren van de wereldwijde zoektocht naar lutherse identiteit(en).
De Communion Office van de Lutherse Wereldfederatie in Genève huisvest onder meer drie inhoudelijke departementen: Theologie en Publieke Getuigenis, Missie en Gerechtigheid; Werelddienst; en Planning en Coördinatie. Het dagelijks bestuur van de Lutherse Wereldfederatie is in handen van het bureau van de algemeen secretaris, dat wordt ondersteund door een Leadership Team van leidinggevenden uit de verschillende wereldregio’s en departementen. Een Raad mandateert de algemeen secretaris en ziet toe op het bestuur. Deze wordt gekozen door de Assemblee, waarin gedelegeerden uit de lidkerken van de Lutherse Wereldfederatie eens per zes dan wel zeven jaar samenkomen. De Assemblee, Raad en het dagelijks bestuur worden voorgezeten door de president van de Lutherse Wereldfederatie, die naast de algemeen secretaris verkozen wordt vanuit de Raad.
In 2023 komt de Assemblee van de Lutherse Wereldfederatie voor de dertiende keer samen in Krakau (Polen) rondom het thema ‘Één Lichaam, Één Geest, Één Hoop’ (naar Efeziërs 4:4). De Protestantse Kerk wordt daarbij vanuit Nederland vertegenwoordigd door een delegatie. De Evangelisch-Lutherse Synode onderhoudt vanuit de Protestantse Kerk de relatie met de Lutherse Wereldfederatie. Eerder bezocht algemeen secretaris dominee Anne Burghardt de Generale Synode.
LWF World Service
Het bevorderen van de menselijke waardigheid, vrede en rechtvaardigheid in de wereld vormt een zwaartepunt in het werk van de Lutherse Wereldfederatie. Vanuit haar departement World Service verleent zij onder meer humanitaire hulp aan kwetsbare mensen in 27 landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, waarin zij de grootste levensbeschouwelijke partner van de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) vormt. In samenwerking met de UNHCR en verschillende interreligieuze en NGO partnerorganisaties ondersteunt de Lutherse Wereldfederatie wereldwijd ruim 2,4 miljoen vluchtelingen in crisisgebieden. Een voorbeeld is Oeganda, waar de Lutherse Wereldfederatie ruim 700.000 van 1,3 miljoen ontheemde mensen uit Zuid-Soedan en Kongo opvangt.
In haar presentatie voor de Generale Synode benadrukte algemeen secretaris Burghardt het belang van plaatselijke lidkerken in de globale context van de wereldwijde gemeenschap. ‘Wereldwijd worden wij als gemeenschap steeds weer geconfronteerd met crises, zoals nu de oorlog in Oekraïne. Veel middelen worden op dit moment geconcentreerd naar dit gebied. Het is daarbij een uitdaging om te bewerkstelligen dat we wereldwijd gehoor kunnen blijven geven aan de nood van mensen ver weg en dichtbij. Crises uit de hele wereld mogen daarbij niet tegen elkaar worden uitgespeeld.’ Voor internationale ontwikkelingssamenwerking en de belangenbehartiging van mensenrechten door de Lutherse Wereldfederatie is de betrokkenheid van plaatselijke lidkerken van grote betekenis. ‘Als het bijvoorbeeld gaat om mensenrechten, zoals gender- en intergenerationele klimaatrechtvaardigheid, is het belangrijk om het lokale steeds te verbinden met het globale. In de hele wereld zien we een zekere terugdringing van mensenrechten. Tegelijkertijd zijn in veel regio’s kerken invloedrijk in hun eigen context, waardoor zij mogelijkheden hebben om mensenrechten te benoemen en bevorderen.’
Betrokkenheid vanuit de Protestantse Kerk in Nederland
Vanuit de Protestantse Kerk in Nederland zijn onder meer twee Young Reformers betrokken bij het Global Young Reformers Network, het wereldwijde jongerennetwerk van de Lutherse Wereldfederatie. Zo nam Pauline Storch in 2022 deel aan een Peace Messengers Training [] in Kigali (Rwanda), en vertegenwoordigde Joren Reichel in 2021 met een internationale delegatie van 30 jongeren de Lutherse Wereldfederatie bij de 26e klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP26) in Glasgow (Verenigd Koninkrijk). Daarnaast werkt ds. Andreas Wöhle, president-bisschop van de Evangelisch-Lutherse Synode, als voorzitter van het Nationale Comité van de Lutherse Wereldfederatie vanuit Nederland in twee internationale werkgroepen, die de dertiende Assemblee in 2023 - en het betekenis-geladen bezoek van alle afgevaardigden uit de verschillende lidkerken vanuit de hele wereld aan het Auschwitz Monument in Polen - inhoudelijk voorbereiden.
Op de foto: Avondmaal tijdens een bijeenkomst van de LWF council | Fotograaf: Albin Hillert
