De protestantse liturgische praktijk is veelkleurig en divers. Er zijn allerlei liturgische experimenten – niet alleen op pioniersplekken en in kleiner wordende gemeenten. Dat maakt de vraag dringend welke theologische grondgedachten aan de basis van de protestantse eredienst liggen, en hoe we die theologische grondgedachten voor onze tijd opnieuw zouden kunnen formuleren.
Het oecumenisch leesrooster wordt samengesteld in opdracht van de Raad van Kerken in Nederland. Het oecumenisch leesrooster is beschikbaar in drie vormen:
De eredienst, zoals die overal in de kerk gevierd wordt, kent vaste elementen. Of je het nu eredienst, samenkomst, kerkdienst of liturgische viering noemt: overal wordt er uit de Bijbel gelezen, gebeden en gezongen, gezegend en brood en wijn gedeeld. Behalve vaste elementen, kent de eredienst ook een aantal basisprincipes. Die gaan over de manier waarop die vaste elementen vorm krijgen. Een uitleg:
Liturgische kleuren komen in verschillende vormen terug. Veel gemeenten gebruiken tafel- en kanselkleden (‘antependia’), een kleed voor de lessenaar, of leeslinten in de Bijbel in de liturgische kleuren. In sommige kerken kleuren de lichtspotjes aan de muur de hele ruimte in de liturgische kleur van dat moment. Ook zien we de kleuren terug op de stola van de voorganger. Waar komt dit vandaan en wat betekent het? In onderstaand artikel wordt dit uitgelegd:
Liturgiewetenschapper Marcel Barnard schreef op verzoek van generale synode een het boekje 'Tot Gods eer'. In dit boek, beschrijft hij de protestantse liturgie, licht hij de achtergronden ervan toe en geeft hij een kleine protestantse theologie van de liturgie. Daarnaast laat hij zien uit welke verschillende tradities de protestantse liturgie wordt gevoed.
Het boekje 'Tot Gods eer' is zeer geschikt om het gesprek aan te gaan over het hoe en waarom van de liturgie in de gemeente. Bij het boekje zijn een aantal video's gemaakt om de verschillende vormen van liturgie binnen de Protestantse Kerk in beeld te brengen.
Het dienstboek van de Protestantse Kerk is een uitgave waarin de orde en inhoud van de erediensten in de Protestantse Kerk in Nederland beschreven staan. Het Dienstboek bestaat uit twee delen. Via theologie.nl is het dienstboek digitaal te raadplegen.
In het dienstboek van de Protestantse Kerk zijn ook de volgende leesroosters opgenomen.
Op Dienstboek.nl zijn deze leesroosters te downloaden als word-document en als pdf-bestand.
Een kerkdienst verloopt volgens een vaste volgorde, de liturgie. In de artikelenserie 'Orde van dienst' komen de verschillende elementen in de juiste volgorde aan bod. Marcel Barnard licht ze toe, drie gemeenten vertellen over hun praktijk.
