De jeugdkerk is een goede manier om kennis over en ervaring met rituelen in de kerk te verdiepen, vooral voor jongeren tussen de 13 en 24 jaar. Met name voor tieners kan een jeugdkerk belangrijk zijn.
In veel gemeenten kent men de jeugddienst of jeugdkerk. Dat is een viering met, door en voor jongeren. Jongeren leveren daarbij zo veel mogelijk zelf input en doen zo veel mogelijk zelf, een waardevolle manier om zich het geloof verder eigen te maken. Voor jongeren die door de week nauwelijks gelovige leeftijdgenoten tegenkomen is de jeugdkerk een mooie ontmoetingsplek.
Voor welke leeftijd?
De jeugdkerk is in principe geschikt voor jongeren tussen de 13 en 24 jaar. Met name voor tieners kan een jeugdkerk belangrijk zijn. Voor deze leeftijdsgroep is het enorm waardevol om samen met leeftijdgenoten God te ontmoeten, met vormen en thema’s die aansluiten bij hun belevingswereld. Uit het onderzoek naar Leren geloven blijkt dat veel jongeren het gevoel hebben dat het in de gewone kerkdienst niet om en over hen gaat. Juist in de jeugddienst hebben ze het gevoel dat ze God kunnen ontmoeten. Het is een plek waar hun geloof groeit.
Veilige oefenplek
De jeugdkerk is een goede manier om kennis over en ervaring met rituelen in de kerk te verdiepen. Denk aan het aansteken van de paaskaars en de betekenis daarvan, of het uitspreken van een gebed. Voor jongeren kan zo’n handeling ongemakkelijk voelen, zeker als ze daar zelf in participeren. De jeugdkerk is dan een veilige plek om daarmee te oefenen. Fouten maken mag, erom (glim)lachen ook. Stem in de voorbereiding goed af op de leeftijdsgroep, betrek de jongeren erbij en geef hen de ruimte om vragen te stellen en kritisch te zijn. Ga het gesprek aan en wees beschikbaar.
Hoofd, hart en handen
De jeugdkerk is de ideale plek om zowel hoofd, hart als handen mee te laten doen in het leren geloven. Een viering heeft verschillende aspecten. Probeer eens buiten de gebaande paden van samenzang en preek te denken. Lange tijd stil zitten en (geconcentreerd) luisteren is niet iets waar deze leeftijdsgroep goed in is. Neem in de opzet van de jeugdkerk daarom de jongeren mee: waar hebben zij behoefte aan? Nadenken over een onderwerp en in gesprek gaan kan een onderdeel zijn van de jeugdkerk, maar ook ruimte voor stilte, muziek, het aansteken van een kaars en het ervaren van samenzijn kunnen waardevol zijn. Zorg er ook voor dat jongeren in beweging kunnen komen, laat ze hun talenten inzetten. En geef een plek aan het diaconale aspect van geloven, bijvoorbeeld door samen een collectedoel of een project te kiezen waarmee jullie zelf praktisch iets kunnen betekenen in je wijk of dorp.
Weinig of veel jeugd?
Je kunt ervoor kiezen om een viering te houden met een kleine club jongeren. Hoe kleiner de groep, hoe persoonlijker de ontmoeting. Dat is een kans. Er is meer tijd en gelegenheid om over dingen door te praten. Niet alleen over het onderwerp of thema, maar ook over bijvoorbeeld bidden of stil zijn: hoe is het om te bidden, hoe is het om samen stil te zijn? Durven de jongeren iets te delen van wat hen bezighoudt? En hoe ervaren ze het dat daar vervolgens voor gebeden wordt? Je kunt er ook voor kiezen om de viering open te stellen voor andere gemeenteleden. Met verschillende generaties vieren kan erg waardevol zijn. Let er dan wel op dat je de viering met de jongeren organiseert en dat de dienst voor deze leeftijdsgroep relevant en aansprekend blijft.
In een viering met een grotere groep jongeren ligt de nadruk meer op de gemeenschap: samen God zoeken, samen geloven. In een samenleving waar de nadruk ligt op het individu is de gemeenschap een waardevol tegenwicht. Even opgaan in een groep leeftijdgenoten met wie ze het geloof delen kan jongeren enorm helpen om zelf hun geloof te beleven. Samen zingen en muziek maken die aansluit bij hun belevingswereld bevordert dit.
Verbinding met de gemeente
Hoe kun je de jeugdkerk en de gemeente met elkaar verbinden? Dit kan heel praktisch door andere gemeenteleden mee te nemen in wat jullie tijdens de jeugdkerk gaan doen. Als de jeugdkerk samenvalt met de kerkdienst is het mooi om via de beamer in de kerkzaal te laten weten dat elders de jongeren samenkomen, en te delen waar jullie het over gaan hebben. Zitten jullie in de buurt van de kerkzaal? Laat de jongeren collecteren en de opbrengst naar de kerkzaal brengen en sluit de dienst samen af.
Ga met elkaar in gesprek over de kerkdienst. Wat kunnen jullie van elkaar leren? Welke elementen in de jeugdkerk zouden ook binnen de ‘gewone’ kerkdienst een plek kunnen krijgen?
Niet alleen op zondag?
Bidden, rituelen, gesprekken over het leven en het geloof: dit kan ook thuis een plek krijgen. Ouders geven vaak aan dit wel te willen, maar het niet gemakkelijk te vinden om er handen en voeten aan te geven. Als gemeente kun je ouders hierin ondersteunen door bijvoorbeeld een aantal ontmoetingen te organiseren. Nodig eventueel een expert uit, er zijn veel aanbieders van cursussen geloofsopvoeding. Jeugdleiders kunnen de verbinding van ouders met jeugdkerk (en andere activiteiten) versterken door met ouders iets te delen van wat tijdens de jeugdkerk is besproken. Let erop dat je de privacy van je tieners respecteert.
Ideeën voor de jeugdkerk
- Voor een jeugddienst met als thema 'Gods plan met mijn leven'.
- Via Youth for Christ kun je een spreker uitnodigen voor een jeugddienst.
Lees meer in de online serie over jonge generaties in de kerk:
Foto: Unsplash
