Kerk & Raad
Een serie artikelen met praktische tips, zodat we nog beter samenwerken in de kerk.
Er zijn maar weinig werkvloeren te vergelijken met de kerk, want in de kerk gaat het om existentiële zaken. Dat merk je ook als er een meningsverschil is. Dat is in de kerk vaak emotioneler, raakt mensen in hun ziel en broeit daardoor soms langer. Hoe kun je voorkomen dat je binnen je gemeente niet meer kunt samenwerken? Vijf tips van conflicten-in-de-kerkdeskundige ds. Wijnand Sonnenberg.
1.Uit hetzelfde hout gesneden
De Amerikaanse televisiedominee Billy Graham heeft eens gezegd: ‘Je kunt zoeken naar de beste kerk, maar besef dat het, zodra jij er bent, niet meer de beste kerk is.’ Deze uitspraak relativeert ieders plek en rol in de kerk. De hervormde dominee dr. Jan Koopmans omschreef de kerk als een ‘plek waar Christus met zondaren wil samenwonen’. We zijn allemaal uit hetzelfde hout gesneden, hebben allemaal onze onhebbelijkheden. Is of dreigt er een verschil van mening, wijs dan niet meteen met de vinger naar een ander, maar vraag je als eerste af: wat is mijn aandeel hierin? Reflecteer kritisch op jezelf. Grote kans dat je de situatie hierna genuanceerder bekijkt.
2. 2 oren, 1 mond
Een mens heeft niet voor niets 2 oren en maar 1 mond. Luisteren is belangrijker dan praten. Neem bij een meningsverschil de tijd om naar het standpunt van de ander te luisteren. Zorg dat iemand zich gehoord voelt, toon respect. Maak altijd onderscheid tussen persoon en zaak, ook bij jezelf. Het kan zijn dat je 'a' denkt, maar dat het nodig is dat je 'b' moet besluiten. Leid je een gesprek of vergadering waarin een meningsverschil is besproken, vraag dan aan het eind of iemand zich persoonlijk geschaad of oneerlijk behandeld voelt.
3. Het is de kerk
De kerk is niet het bedrijfsleven. Het is belangrijk dat een kerk goed wordt bestuurd, maar het is ook een geloofsgemeenschap waarin het om existentiële zaken gaat. Dat moet je aanvoelen. In de kerk kom je er niet met managementdenken, je moet ook pastoraal kunnen zijn. Dat betekent soms dat liefdevol geduld vóór efficiency gaat. Tegelijkertijd, wees reëel: niet alle meningsverschillen zijn oplosbaar. Op een gegeven moment moet er een besluit worden genomen. Daar is moed voor nodig; angst mag een besluit nooit onnodig vertragen. Leg daarna aan tegenstanders uit, bijvoorbeeld in een persoonlijk gesprek, waarom er (toch) voor dit besluit gekozen is. Zo voelt iedereen zich serieus genomen. Dit voorkomt hakken in het zand.
4. Humor
Humor is niet alleen maar leuk en oppervlakkig. Het is een groot geschenk en krachtig hulpmiddel in moeilijke situaties. Bij meningsverschillen kan humor de boel ontkrampen, zonder dat het iets afdoet aan de ernst van de zaak. Natuurlijk moet het je gegeven zijn om humor op een goede manier in te zetten, maar wees niet bang om het te doen.
5. Ga met iemand praten
Kom je er echt niet uit? Dan is het goed om er een derde bij te vragen. Stap niet meteen naar de kerkenraad, daarmee maak je het groot en zwaar. Bedenk of er iemand is die door beide partijen wordt vertrouwd, voor wie jullie respect hebben en die jullie probleem serieus neemt. Pak gewoon de telefoon en bel deze persoon op om te vragen of hij/zij openstaat voor een gesprek. Een simpel, doeltreffend idee dat veel te weinig wordt ingezet.
Emeritus gemeentepredikant ds. Wijnand Sonnenberg was 35 jaar lang visitator binnen de Hervormde en later Protestantse Kerk, waarvan 10 jaar voorzitter van het Generaal College voor de Visitatie. Een visitator bemiddelt bij moeilijkheden in een gemeente.
Lees ook vijf tips om mensen te motiveren en enthousiast te maken voor een taak in de kerk:
