Pionier inclusief gemeenschapsvormend!
Bij gemeenschapsvorming is inclusie een van de grootste uitdagingen. Het is namelijk een sociologisch gegeven dat een groep zich vormt naar de voorkeuren van de meerderheid. Mensen die zich daarbij niet thuis voelen vallen automatisch buiten de boot. Uitsluiting is meestal een onbewust proces. Overigens zoeken de meeste mensen ook zelf een groep waarbij ze zich thuis voelen. In de pionierende beweging van proefplekken wordt daarom gestreefd naar maximale diversiteit tussen onderling verbonden groepen met elk een eigen identiteit. Iedereen moet het goede nieuws over Gods nieuwe wereld hierdoor in de eigen 'taal' kunnen zien, ervaren en be-proeven. (Handelingen 2:6)
Tegelijk is het belangrijk om binnen dezelfde proefplek verschillende 'soorten' mensen met elkaar te verbinden. Daarom pionier je inclusief gemeenschapsvormend. Bij het kernthema 'community opbouwen' is dat de kernwaarde. Dit gaat vooral over inclusief samenleven als gelovigen met mensen die niet of anders geloven. Als proefplek bouw je daarom (in eerste instantie) geen community rond gemeenschappelijke geloofsovertuigingen, maar rond iets anders dat mensen samenbindt. Hiermee geef je gehoor aan deze Bijbeltekst: 'Streef altijd naar het goede, zowel voor elkaar als voor ieder ander.' (I Tessalonicenzen 5:15)
Verder op deze themapagina:
- Inhoudelijke hoofdlijnen
- Plaatsbepaling in de pioniersreis
- Leermodule voor lokale pionierteams
- Andere leermiddelen rond community opbouwen
- Kies gericht het materiaal dat nu bij jouw proefplek past!
Community opbouwen op hoofdlijnen
Wat alle proefplekken gemeenschappelijk hebben, is dat ze vormgeven aan een inclusieve community. Dat wil zeggen dat ze naast een gevestigde geloofsgemeenschap een nieuwe groep mensen bij elkaar brengen. In die groep is de verbindende schakel in eerste instantie iets dat in het algemeen bijdraagt aan ‘het goede leven’. Geloven is niet nodig om volledig deel te kunnen zijn van zo’n community.
Bij community opbouwen versterk je de onderlinge verbinding tussen mensen die betrokken zijn. Zij hebben vaak verschillende achtergronden en (geloofs)overtuigingen. Maar ze hebben ook iets gemeenschappelijks. Dat is wat hen verbindt met de proefplek en met elkaar. Rond dit verbindende element probeer je een gemeenschap te vormen, door het eigenaarschap van de proefplek te delen en als community elkaar op te bouwen.
Community opbouwen is in de kern een poging om iets zichtbaar en ervaarbaar te maken van het samenleven zoals God dat bedoeld heeft. Zonder dat God daarbij expliciet centraal staat. Vanuit hun betrokkenheid bij de proefplek kunnen mensen ontdekken hoe het is en wat het inhoudt om als gelovige te leven. Maar daarover gaat geloofsleven ontdekken. Niet elke proefplek heeft dit als doel en dit is zeker niet het doel bij community opbouwen. Er is geen verborgen agenda.
Voor het ontstaan en in stand houden van een gezonde community wordt bij dit kernthema uitgegaan van vijf randvoorwaarden:
- Gezamenlijke activiteiten
- Goede sfeer
- Ruimte voor interactie
- In alle opzichten kunnen meedoen
- Respectvolle veiligheid
Dit zijn algemene waarden die bij elke proefplek een eigen, specifieke inkleuring kunnen krijgen en waarbij ook verschillende accenten gelegd kunnen worden.
Community opbouwen in de pioniersreis
De pioniersreis staat voor de experimentele ontwikkeling van een proefplek. Deze reis doorloopt een aantal aandachtsgebieden en heeft een cyclisch karakter:
Community opbouwen is de schakel die verschillende proefplekken met elkaar verbindt. Elke proefplek streeft naar inclusieve gemeenschapsvorming. Voor presentieplekken is hiermee het doel van een liefdevol betrokken gemeenschap in de omgeving bereikt. Pioniersplekken vervolgen vanaf hier de reis door ook expliciet iets te doen rond geloofsleven en kerk-zijn. Lees hier meer over de pioniersreis en het onderscheid daarin tussen presentieplekken en pioniersplekken.
Leermodule voor lokale pionierteams
De leermodule bij community opbouwen bestaat uit drie teamsessies:
- Een basissessie over uitgangspunten voor community
- Een verdiepende sessie over verder bouwen aan community
- Een verdiepende sessie over gemeenschapsvorming volhouden of loslaten
Het benodigde materiaal is hieronder te vinden. Bij elke sessie is de inhoud kort beschreven en kan alvast de docerende video bekeken worden. Per sessie is er een gesprekshandleiding, een PowerPointpresentatie en een document met overige bijlagen. Onder deze leermodele staat een tool voor het bepalen van een vervolgroute na elke teamsessie.
Kijk hier alvast de oriëntatievideo bij community opbouwen. Daarin delen een aantal pioniers hun eigen gedachten en ervaringen rond dit kernthema.
Basissessie over uitgangspunten voor community
Dese sessie is bedoeld voor teams die willen bouwen aan een gezonde community. Je leert dat er vijf randvoorwaarden zijn om te komen tot een gezonde community. Aan het eind van de sessie ben je in staat om te bouwen aan community op een manier die past bij jullie en die aansluit bij de mensen in jullie omgeving.
Docerende video bij deze sessie:
Downloads bij deze sessie:
Verdiepende sessie over verder bouwen aan community
Deze sessie is bedoeld voor teams die de pioniersgemeenschap verder willen uitbouwen. Je leert te bedenken wat je nu op jullie proefplek mist en wat je graag zou willen. Aan het eind van de sessie ben je in staat om een goed plan van aanpak neer te zetten waarmee jullie verder kunnen bouwen aan de community.
Docerende video bij deze sessie:
Downloads bij deze sessie:
- Handleiding voor de gespreksleider
- PowerPointpresentatie voor de teambijeenkomst
- Overige bijlagen bij dit programma
Verdiepende sessie over gemeenschapsvorming volhouden of loslaten
Deze sessie is bedoeld voor teams die het gevoel hebben dat hun community zich niet ontwikkelt zoals zij gehoopt hadden. Je leert om een pas op de plaats te maken en het doel van gemeenschapsvorming wellicht even los te laten. Aan het eind van de sessie ben je in staat om een keuze te maken tussen community opbouwen volhouden of dat doel even loslaten, met het oog op andere onderdelen van je missie.
- Handleiding voor de gespreksleider
- PowerPointpresentatie voor de teambijeenkomst
- Overige bijlagen bij dit programma
Tool voor het bepalen van een vervolgroute
Elke teamsessie eindigt met de vraag: hoe nu verder met de pioniersreis? Op basis van inzichten en conclusies die je als team tijdens de sessie opdoet, bepaal je samen een vervolgroute. Er is een tool beschikbaar die hierbij kan helpen.
Andere leermiddelen rond community opbouwen
Leermiddelen van de Protestantse Kerk
- Hoofdartikel bij community opbouwen
- Samenvatting van het hoofdartikel
- Routekaart door de online leeromgeving voor diaconale proefplekken
De volgende leermiddelen zullen binnenkort gepubliceerd worden:
- Praktijkverhaal bij community opbouwen
Leermiddelen van partners
Belangrijk aandachtspunt bij deze leeromgeving
In het geheel van de online leeromgeving staan 47 inspirerende video's. Hierbij is compleet uitgewerkt materiaal te downloaden voor in totaal 32 teamsessies. De gesprekshandleiding voor elke sessie bevat twee keuzeopties per onderdeel. Je kunt er dus zelfs 64 teamsessies van maken. Daarnaast zijn er zijn ook nog andere leermiddelen beschikbaar, zoals artikelen. Dit moet je niet allemaal tegelijk willen bekijken, lezen en bespreken met je team! De pioniersreis, zoals de ontwikkeling van een proefplek hier wordt genoemd, duurt gemiddeld 6-10 jaar. Je kunt er dus ruim de tijd voor nemen en zelf op een bepaald moment iets kiezen dat dan voor jouw team het meest relevant is.
