Orde van dienst
Een kerkdienst verloopt volgens een vaste orde, de liturgie. In deze serie komen de verschillende elementen aan bod. Prof. dr. Marcel Barnard, hoogleraar Praktische Theologie/Liturgiewetenschap aan de PThU en aan de Universiteit van Stellenbosch, Zuid-Afrika, licht ze toe. Drie gemeenten vertellen over hun praktijk.
Een kerkdienst verloopt volgens een vaste orde, de liturgie. In deze serie komen de verschillende elementen aan bod. Prof. dr. Marcel Barnard, hoogleraar Praktische Theologie/Liturgiewetenschap aan de PThU en aan de Universiteit van Stellenbosch, Zuid-Afrika, licht ze toe. Drie gemeenten vertellen over hun praktijk. Deze keer: de openbare belijdenis.
‘De openbare belijdenis is de individuele beaming van de doop, verbonden met de doopgedachtenis van heel de gemeente’, zegt ons Dienstboek (dl.II, 56). De openbare belijdenis is dus primair met de doop verbonden. Rond de doopvont belijdt de gemeente haar geloof, traditioneel met de woorden van de Apostolische GeloofsbelijdenisVerder lezen
Wat wordt er beleden in de Apostolische Geloofsbelijdenis?. De openbare belijdenis sluit aan bij die geloofsbelijdenis rond de doopvont. Zij is beaming van de doop, een ‘ja en amen’ op de doop die je als kind ontving of die je als volwassene straks gaat ontvangen. De geloofsleerlingen belijden in het openbaar het geloof, dat wil zeggen zij verheffen hun stem en stemmen in met het geloof van de gemeente, van de kerk van alle plaatsen en tijden. Men voegt zich in, geeft antwoord op de stem die riep, ‘ons allen lang tevoren’ (Lied 630:2).
In veel gemeenten is de paasnachtviering in ere hersteld, de nacht van de doortocht van Christus door de dood heen, vanouds de nacht waarin dopelingen door het doopwater heen opstonden tot nieuwe mensen en lidmaten van het lichaam van Christus (Romeinen 6:4). Ook als er geen dopelingen zijn, is er in de paasnachtviering vaak een doopgedachtenis waarin de gemeente haar doop gedenkt. Dit is een heel geschikt moment om de openbare belijdenisVerder lezen
Geloof belijden in de Protestantse Kerk in Nederland te vieren en de betekenis ervan als het ware op een natuurlijke manier inzichtelijk te maken. Maar het kan ook op andere momenten, met Pinksteren bijvoorbeeld.
Zie ook Dienstboek, deel II, Leven – Zegen – Gemeenschap, 129-162.
Van links naar rechts: ds. Ineke van den Beukel, ds. Willem Meijer en ds. Martin van Dam
Belijdenisdienst op de paasmorgen
De laatste jaren melden zich telkens twee jongvolwassenen die belijdenis van hun geloof willen afleggen in het midden van de gemeente. De belijdenisdienst is bij voorkeur op de paasmorgen. Vanaf januari zijn er zeven catechetische geloofsgesprekken. Naast onderwijs en uitwisseling over de grote thema’s God als Vader, Zoon en Geest, Bijbel, kerk en liturgie, sacramenten en gemeenschap, spreken we kort over het belijden en langer over de persoonlijke motivatie. Wanneer de belijdeniskandidaten een eigen geloofsgetuigenis geven, is dat een bemoedigend hoogtepunt voor de gemeente. We bidden het doopgebed en de kandidaten lezen een geloofsbelijdenis. Hun ja-woord volgt op de vragen over Vader, Zoon en Geest, en hun verlangen om met de gemeente samen de Heer te dienen. Daarna volgt een persoonlijke bijbeltekst en ontvangen ze ieder, geknield, een vrij geformuleerde zegen onder handoplegging. Staande beaamt de gemeente ondersteuning en zingt hen zegen toe. Als belijdende leden zullen zij voortaan volmondig deel uitmaken van de gemeente van Christus en verantwoording dragen tegenover God en de mensen om hen heen.
Ds. Ineke van den Beukel, Ontmoetingskerk, Protestantse Gemeente Marum e.o.
Een ‘amen’ op de verbondsbeloften
In onze gemeente vindt de dienst waarin belijdenis van het geloof wordt afgelegd rond Pasen plaats. In de kracht van de opstanding van Christus wordt het geloof beleden dat Hij onze Verlosser en Zaligmaker is. Dit geloof vindt zijn grond in het beloftewoord van God. Zijn verbondsbeloften werden verzegeld bij de heilige doop. Bij het belijdenis doen wordt daar ‘amen’ op gezegd. Ter voorbereiding behandelen we een seizoen lang een boekje met de onderwerpen die in belijdenisvragen terugkomen. In de dienst maken we gebruik van het formulier uit het Dienstboek. Ieder nieuw lidmaat krijgt na zijn of haar jawoord een persoonlijke tekst mee. Daarna zingt de gemeente de nieuwe lidmaten een passende psalm toe. Na de dienst kan de gemeente hen de hand geven en Gods zegen toewensen. Hieruit blijkt ook het meeleven met elkaar. We hebben elkaar nodig om staande te blijven in dit geloof en het uit te dragen in deze wereld.
Ds. Willem Meijer, Hervormde Gemeente Gameren
Het is een hoogtepunt
In onze gemeente is de belijdenisdienst een hoogtepunt, waarbij ook familie en vrienden van de belijdeniscatechisanten te gast zijn. De dienst is vaak op Pasen of Pinksteren, na 20 catecheseavonden en een aannemingsavond waarop kerkenraadsleden voor de maaltijd zorgen en alle aanwezigen in kleine groepjes in gesprek gaan over geloof en kerk. Aan het begin van de belijdenisdienst komt de groep van veelal jonge mensen met de kerkenraad binnenlopen om voor in de kerkzaal plaats te nemen. Dit jaar hebben we ook een groep met wat oudere gemeenteleden die zich voorbereiden op de belijdenis. Na de preek lezen we het formulier uit het Dienstboek met de drie vragen die daarbij horen. Na hun jawoord knielen de nieuwe lidmaten neer om onder handoplegging een zegen te ontvangen. Daarna zingen ze een zelfgekozen lied en worden ze toegezongen door de gemeente. Behalve de uitnodiging om voortaan deel te nemen aan het avondmaal klinken ook enkele persoonlijke woorden. Na afloop van de dienst drukken veel gemeenteleden de nieuwe lidmaten de hand.
Ds. Martin van Dam, Hervormde Gemeente IJsselmuiden-Grafhorst (wijk 2)
Lees meer in de serie 'Orde van dienst':
