Wat doet de Protestantse Kerk tegen armoede?

Standpunt Protestantse Kerk Armoede

Ieder mens telt, omdat ieder mens geschapen is naar Gods beeld. Vanuit dat geloof en vertrouwen voelen we ons geroepen om te delen wat ons gegeven is: tijd en talent, aandacht en zorg, geloof, geld en goed. 

Jezus zelf heeft laten zien wat barmhartigheid is: de hongerigen eten en de dorstigen drinken geven, de naakten kleden, de vreemdelingen onderdak bieden, de zieken verzorgen, de gevangenen bezoeken en de doden begraven (Matteüs 25Lees hier meer over 'Armoede in de Bijbel'). Zo inspireert Hij ons tot op de dag van vandaag. Als ultieme daad van goedheid gaf Hij Zijn leven en stond Hij op uit de dood. De hoop die dát geeft, geven we door: door barmhartig te zijn en goed te doen.

Feiten en cijfers armoede

• Op 30 januari 2023 werd het Armoedeonderzoek 2020-2022 gepresenteerd aan de minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, Carola Schouten. Het onderzoek wijst uit dat de aanpak veelzijdig en onvoorwaardelijk is, maar voor hulpvragers vaak onbekend.
• Wereldwijd leven 115 miljoen mensen in extreme armoede (Worldbank 2020).
• In Nederland leven iets meer dan 1 miljoen mensen in een huishouden onder de lage-inkomensgrens, van wie 398 duizend al ten minste vier jaar achtereen (2,5 procent van de bevolking). (CBS 2019) 
• Er zijn veel gezinnen die structureel onder de armoedegrens leven: het gaat in Nederland om 10% van de kinderen.
• Kerken helpen iedereen die dat nodig heeft. Kerken helpen vooral op de terreinen van eerste levensbehoeften, sociaal netwerk, maaltijden, kleding, onderdak.
• In 2018 kregen diaconieën van de Protestantse Kerk 19.047 aanvragen die te maken hebben met het thema ‘armoede’ (Armoedeonderzoek 2019).
• In 2018 waren 1101 protestantse organisaties en gemeenten bezig met armoedebestrijding. Zij besteedden € 10.805.051 aan armoedebestrijding in Nederland (Armoedeonderzoek 2019).
• Er zijn zo'n 75 lokake kerken die regionaal via een kerkelijk noodfonds eerste hulp bij financiële problemen verlenen.
• SchuldHulpMaatje is ontstaan vanuit Kerk in Actie en dankzij de samenwerking tussen kerkelijke organisaties in Nederland. Zij vonden elkaar in het gezamenlijke verlangen een structurele oplossing te bieden aan de toenemende armoedeproblematiek in ons land. Samen met gecertificeerde christelijke bureaus voor schuldhulp ontwikkelden zij een professionele werkformule en trainingen. 

Wat doet de Protestantse Kerk aan armoedebestrijding?

Het meeste werk rond armoedebestrijding vanuit de kerk wordt verzet door lokale kerken en diaconale organisaties. Wereldwijd bestrijdt de Protestantse Kerk armoede door - via Kerk in Actie - lokale projecten rond armoedebestrijding financieel te ondersteunen. In kerken wordt regelmatig voor deze projecten gecollecteerd. Concrete voorbeelden zijn:

Armoedebestrijding Nederland

• Actie Samen tegen armoede
  Door de torenhoge inflatie komen steeds meer mensen in de problemen. De fors gestegen energieprijzen maken het er niet beter op. Als kerk willen we hierin graag iets betekenen. Daarom komen we in actie, samen met kerken door heel Nederland. We roepen iedereen om op hun energietoeslag te doneren en mee te werken aan een voedselpakkettenactie.
  

  Samen tegen armoede
• Actie Vakantietas
  Actie Vakantietas zorgt ervoor dat de kinderen - die niet op vakantie gaan - een vakantietas vol verrassingen ontvangen. In dit project wordt samengewerkt met de Voedselbank. 
• Doneren vakantiegeld
  Lokale kerken roepen mensen op om een deel van hun vakantiegeld te doneren.
• Gratis vakanties
  Het Vakantiebureau biedt jaarlijks gratis vakanties voor mensen die geen vakantie kunnen betalen.
• Inloophuizen voor dak- en thuislozen
  Bij veel inloophuizen voor dak- en thuislozen zijn lokale kerken betrokken.
• Kerstpakketten voor minima
  Bijna 900 diaconale organisatie en lokale kerken verspreiden in hun omgeving jaarlijks duizenden kerstpakketten aan mensen die dat kunnen gebruiken. 
• Regionale armoedebestrijding in Nederland
  In regio’s met aantoonbare armoedeproblematiek ontwikkelt de Protestantse Kerk samen met de lokale kerk projecten die armoede in de regio bestrijden. Zoals bijv. in Parkstad, Oost-GroningenVerder lezenArmoedebestrijding door kerken in Oost-Groningen: ‘Ieder mens telt’ en Roermond. 
  
• SchuldHulpMaatje & Voedselbank
  De Protestantse Kerk en haar gemeenten steunt organisaties als SchuldHulpMaatje en de Voedselbank, bijvoorbeeld door collecte voor deze organisatie te houden, maar ook door heel concreet voedsel in te zamelen voor de Voedselbank of zelfs een moestuin te onderhouden ten bate van de Voedselbank.
• Politieke lobby
  Kerk in Actie spreekt regelmatig met politieke beleidsmakers om de signalen vanuit de diaconieën door te geven. Kerk in Actie neemt ook deel aan de landelijke netwerken die lobbyen voor een beter sociaal beleid en is betrokken bij de Sociale Alliantie. De Sociale Alliantie is een netwerk van landelijke kerken, vakbonden, humanisten, Arme Kant-netwerken en belangenorganisaties die verarming en verrijking aan de orde stellen.
• Samenwerking met andere organisaties
  Kerk in Actie werkt samen met organisaties als Netwerk Dak, die mensen in armoede aan mensen ‘met invloed’ koppelt. Zij trekken vervolgens twee jaar met elkaar op, zodat de persoon ‘met invloed’ van de ervaringsdeskundige leert wat nodig is. Ook is de Protestantse Kerk betrokken bij Knooppunt ‘Kerken en Armoede’.
• Materialen en ideeën voor gemeenten
  De Protestantse Kerk biedt materialen en ideeën aan voor lokale kerken, zodat zij in hun omgeving aan armoedebestrijding kunnen doen. Zie de themapagina: 

Armoedebestrijding Wereldwijd

Kerk in Actie werkt in Afrika aan structurele oorzaken van armoede en (gedwongen) migratie, door zich in te zetten voor het bestrijden van kinderarbeid, en jongeren toegang te geven tot opleiding en werk. In Kenia is een project waarin over grenzen van cultuur en religie heen jongeren een beroepsperspectief wordt geboden. De resultaten van dit project kunnen op andere plekken benut worden, want het ontbreken van toekomstkansen voor jongeren is hét grote probleem in veel Afrikaanse landen.

Ook onderstaande projecten van Kerk in Actie leveren een bijdrage aan armoedebestrijding:

• Moldavië -  Zorg en aandacht voor kwetsbare ouderen
• Moldavië - Kerk helpt kwetsbare mensen
• Oekraïne - Kerk voor de samenleving
• Ghana - Een beter inkomen voor boerinnen
• India - Een nieuwe start voor kwetsbare vrouwen
• Rwanda - Met zusters werken aan voldoende eten
• Indonesië (Zuid-Sumatra) - Kerk versterkt werk en positie van boeren
• Indonesië (Papoea) - Sterke vrouwen in de kerk
• Myanmar- Een volwaardige plek voor mensen met een beperking
• Indonesië - Een beter inkomen voor Javaanse boeren 

Bijgewerkt tot januari 2023

Illustratie: Roel Ottow